علی موحد - دانشگاه خوارزمی تهران
سوران مصطفوی صاحب - دانشگاه خوارزمی تهران
مظهر احمدی - دانشگاه خوارزمی تهران

از مشکلات اساسی ناشی از ساختار فضایی نامناسب که برنامه­ریزی شهری امروز با آن روبه رو    می­باشد، توسعه ورشد بی رویه و بی برنامه شهرهاست. هدف این پژوهش بررسی انواع فرم های شهری و تبیین الگوی گسترش فضایی-کالبدی شهر سقز است. فرم شهری سقز مورد تحلیل قرار گرفت و الگوی گسترش شهر مشخص شد. روش پژوهش توصیفی -تحلیلی و برای سنجش فرم شهر وتحلیل چگونگی گسترشاینشهر از روش­ها و مدل­های کمی آنتروپیشانونوهلدرن، ضریب جینی، ضریب مورانو برای شناخت الگوی رشد کالبدی شهر از روش خود همبستگی فضایی در  Arc Gisاستفاده شده است. نتایج بدست آمده از مطالعات و  روش­های پژوهش نشان می­دهد که روند توسعه فیزیکی شهر سقز از سال ۱۳۳۵تاکنون نشان از توسعه فیزیکی ناموزون و بدون توجه به معیارهای شهرسازی و زیست محیطی دارد که طی دوره ۱۳۳۵تا ۱۳۶۵الگوی توسعه شهری به تبع از شبکه ارتباطی به­صورت شعاعی و در سالهای بعد توسعه شهری   به­دلیل وجود موانع طبیعی در ضلع غربی شهر به تدریج از حالت شعاعی به شکل فشرده تبدیل شده است. بهرهگیریازمدلهاو تجزیه و تحلیل داده ها حاکی از آن است که رشدسریعشهرازسال ۱۳۶۵ شروعشده و از این دوره گسترش شهر تا سال۱۳۹۰به­صورت پراکنده و افقی و خارج از محدوده تصویبی طرح­ها بوده است. وباتوجهبهنتایجپژوهش،الگویرشدفشردهبهعنوانالگویتوسعهآتی شهرسقز پیشنهادمی­شود.

: فرم شهری پایدار, پراکنش افقی, فرم فشرده, شهرسقز