مریم حسینی - دکترای داروسازی ، کارشناس آزمایشگاه پزشکی قانونی فارس، مرکز تحقیقات پزشکی قانونی، سازمان پزشکی قانونی کشور، تهران، ایران
آسیه هاشمی - کارشناس ارشد سم شناسی، کارشناس آزمایشگاه پزشکی قانونی فارس، مرکز تحقیقات پزشکی قانونی، سازمان پزشکی قانونی کشور، تهران، ایران
طاهره طاریان - کارشناس ارشد شیمی عالی، کارشناس آزمایشگاه پزشکی قانونی فارس، مرکز تحقیقات پزشکی قانونی، سازمان پزشکی قانونی کشور، تهران، ایران
علیرضا درودچی - دکترای پزشکی ،پزشک قانونی، مدیرکل پزشکی قانونی فارس، مرکز تحقیقات پزشکی قانونی، سازمان پزشکی قانونی کشور، تهران، ایران
رضا خشنود - دکترای داروسازی ، مسول آزمایشگاه پزشکی قانونی فارس، مرکز تحقیقات پزشکی قانونی، سازمان پزشکی قانونی کشور، تهران، ایران
عبدالرسول ملک پور - دکترای دامپزشکی ، کارشناس حوزه پژوهش، مرکز تحقیقات پزشکی قانونی، سازمان پزشکی قانونی کشور، تهران، ایران
محمد زارع نژاد - پزشک قانونی، دکترای تخصصی ژنتیک پزشکی ، مسئول پژوهش پزشکی قانونی فارس، مرکز تحقیقات پزشکی قانونی، سازمان پزشکی قانونی کشور، تهران، ایران
نوید کلانی - کارشناس ارشد مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی، مرکز تحقیقات مولفه های اجتماعی نظام سلامت ، دانشگاه علومپزشکی جهرم، جهرم، ایران

چکیده مقدمه: مورفین به عنوان یک آگونیست کامل اپیوئیدها به صورت اولیه فعالیت خود را روی رسپتورهای مغز اعمال می­کند. عارضه اولیه سوء مصرف آن، افت تنفسی از طریق دپرس­کردن مستقیم سیستم عصبی مرکزی بوده و در نهایت می­تواند باعث آپنه یا ایست کامل تنفسی شود. دوز سمی مورفین باعث سرکوب سیستم عصبی مرکزیوکما می­شود.جهت آنالیز داروهای مورد سوء مصرف غالبا از نمونه­هایی مانند خون، کبد و ادرار استفاده می­شود. روش کار: در این مطالعه، به طور همزمان دو نمونه صفراء و ادرار در ۶۳۵ نمونه مجهول آزمایش تشخیص مورفین و کدئین  که جهت بررسی های سم شناسی قانونی در سال های ۱۳۹۶ و ۱۳۹۷ به پزشکی قانونی ارجاع شده بودند، با استفاده از روش کروماتوگرافی لایه نازک مقایسه گردیدند. نتایج: نتایج به دست آمده نشان دادند که سطوح مورفین در صفرا چندین برابر بیشتر از قسمت­های دیگر می­باشد.در مواردی که یک دارو یا متابولیت­های آن همچنانکه در خون وسایر نمونه­ها قابل تشخیص نباشد، در صفرا تشخیص داده می­شوند.  نتیجه گیری: با نظر به نتایج به دست آمده می­توان نتیجه گرفت که نمونه صفرا به عنوان یک مکمل در کنار سایر نمونه­ها در تشخیص مورفین، متادون و کدئین قابل استفاده و استنادمی­باشد.

مورفین, سم شناسی قانونی, صفرا, کروماتوگرافی لایه نازک