بررسی میزان شیوع اختلال خواب و عوامل مرتبط به آن در سالمندان در زمان پاندمی کووید-۱۹

سابقه و هدف: سالمندان به دلیل مشکلات جسمی، دچار عوارض و عواقب بیماری های بسیاری می شوند وجود بیماری های جسمی و کهولت سن در کیفیت زندگی آنها تاثیر بسزایی دارد. یکی از این پیامدها مشکلات خواب هست که در سالخوردگان کیفیت خواب آنها را تحت الشعاع قرار داده است. علاوه بر این اخیرا با بروز پاندمی کووید-۱۹ بدلیل نگرش و ترس افراد جامعه از آن، به این اختلالات دامن زده و باعث بروز مشکلات زیادی در این زمینه گردیده است. این پژوهش با هدف بررسی میزان شیوع اختلال خواب و عوامل مرتبط به آن در سالمندان در زمان پاندمی کووید-۱۹ انجام شد.روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی- تحلیلی بوده که در فاصله زمانی سه ماه دوم سال ۱۳۹۶ بر روی ۲۰۰ نفر از سالمندان در سطح شهریزد به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند ، صورت گرفت. ابزار مورد استفاده در این مطالعه پرسشنامه دو قسمتی می باشد که در قسمت اول اطلاعات دموگرافیکی بیمار همانند سن ، جنس ، وضعیت تاهل ، تحصیلات، بیماری زمینه ای، مورد سنجش قرار گرفت و در قسمت دوم از پرسشنامه خواب پیترزبورگ استفاده شد. داده های گردآوری شده به کمک روش های آمار توصیفی و ضریب همبستگی اسپیرمن تحلیل شد. یافته ها: بر اساس یافته های این مطالعه میانگین سنی شرکت کنندگان۸/ ۰ ± ۵۴ سال بود، ۷ / ۵۶ درصد از شرکت کنندگان مرد و ۳ / ۴۳ زن بودند. از نظر وضعیت بیماری زمینه ای ۸۸ % از شرکت کنندگان بیماری زمینه ای و ۱۲ % بیماری خاصی را ذکر نمی کردند. ۶۳ % از شرکت کنندگان در مطالعه از نظر تحصیلات بیسواد یا سوادی در حد ابتدایی داشتند، ۲۱ %دیپلم، ۱۲ % لیسانس و ۴ % بالاتر از لیسانس بودند (P<۰.۰۰۱). در این افراد میانگین نمره کل کیفیت خواب ۸ / ۴ ± ۲ / ۷ و ۱ / ۵۴ درصد از افراد درمحدوده مطلوب ) ۳۸ / ۳ ± ۷۴ / ۱( قرار داشتند . بین وضعیت تاهل و کیفیت خواب ارتباط معناداری مشاهده شد) ۰ / ۰۰۰۱ p< ) و افراد متاهل ۲ / ۴ بار بیشتر، از کیفیت خواب مطلو ب برخوردار بودند (CI=۲-۸۵/۸)( . بین کیفیت خواب زنان و مردان تفاوت معنادار مشاهده شد).) p<۰/۰۰۰۱ ولی بررسی اجزای خواب بر حسب جنس نشان داد که مدت زمان خواب و کفایت و کارایی خواب در زنان و مردان سالمند تفاوت معنی داری نداشت.نتیجه گیری: کیفیت خواب در سالمندان ضعیف بود و با شیوع بیماری کرونا ترس و اضطراب از همه گیری از طرفی تنها ماندن بیشتر اوقات زندگی به خاطر شرایط انتقال ویروس بر این اضطراب دامن می زد. و یافته های مورد مطالعه نشان می داد کیفیت خواب در سالمندان در این دوران نسبت به قبل بدتر نیز شده است. بنابراین توصیه می شود با انجام بعضی تغییرات مثل ورزش های سبک، نوع تغذیه، مشاوره و صحبت با سالمند، ایجاد در تسهیلات و کار روزانه سالمندان، به خواب بهتر آنها کمک کرد.

کلیدواژه ها:

کیفیت خواب ، سالمندان ، بیماری کووید- ۱۹