راهبردهای حقوقی معاهده ۱۳۵۱ حقابه رودخانه هیرمند و نقش دیپلماسی ایران در مقابل ادعای افغانستان

بحران خشکسالی و کمبود آب مسئله عمومی جهانی است که کشورهای با منابع آبی و مرزهای آبی را با چالش های متعددی رو به رو کرده است. ایران نیز در بخش های شرقی و جنوب شرقی بنابرتغییرات اقلیمی، افزایش جمعیت و خشکسالی های جهانی درگیر کمبود آب فراوان شده است. لذا تامین آب این مناطق از اهمیت ویژه ای برخوردار است. کشور ایران از طریق مرز آبی و زمینی با کشور افغانستان همسایه بوده و رود هیرمند مرز آبی این دو کشور محسوب می گردد. رود هیرمند به لحاظ تامین آب منطقه سیستان ، کیفیت و کمیت آن برای مردم این منطقه که به کشاورزی و ماهیگیری مشغول هستند بسیار مهم می باشد. سرمنشا رود هیرمند کشور افغانستان بوده، به همین دلیل هم سالیان دور و دراز است که بین ایران و افغانستان تنش های زیادی بر سر پذیرش حقابه ایران توسط افغانستان وجود داشته است. توافق نامه های زیادی بر سر حقابه رود هیرمند بین ایران و افغانستان منعقد شده است ولی هریک از این توافق نامه ها در طی سال ها بنا به دلایلی نقض و یا به فراموشی سپرده شده اند. از میان این توافق نامه ها معاهده ۱۳۵۱ اصلی ترین و مناسب ترین معاهده به منظور پذیرش حقابه ایران توسط افغانستان می باشد. در این مقاله که اطلاعات به روش کتابخانه ای با مطالعه مقالات و مطالب به روز گردآوری شده اند به بررسی راهبردهای حقوقی معاهده ۱۳۵۱ و همچنین دیپلماسی ایران در مقابل ادعای افغانستان در حقابه ایران از رود هیرمند می پردازیم.

کلیدواژه ها:

حقابه ، معاهده ۱۳۵۱ ، هیرمند ، آب های بین المللی ، تامین آب ، هامون