مروری بر تجربه های مداخلات بزرگ مقیاس بازآفرینی شهری و درس آموزی برای کاهش آسیب پذیری ها

زمینه و هدف: با توجه به آسیب پذیری کالبدی پهنه های وسیعی از بافت های فرسوده مناطق مرکزی و میانی شهرها در برابر زلزله و اولویت حفظ جان ساکنان و شاغلان و حاضرین در این مناطق، فرآیند بازآفرینی شهری می تواند به عنوان یکی از موثرترین شیوه ها جهت افزایش تاب آوری کالبدی به عنوان بخشی از مراحل پیشگیری، آمادگی و مقابله از چرخه مدیریت بحران، در این نواحی مطرح گردد. استفاده از شیوه مداخلات بزرگ مقیاس بازآفرینی شهری با توجه به سرعت کم نوسازی بافت های فرسوده، ضرورتی حیاتی می­باشد. روش: این پژوهش از نظر هدف، مروری و کاربردی بوده و از نظر نوع داده ها، کیفی است. در این تحقیق به صورت نظام مند، داده های مورد نیاز از منابع کتابخانه ای، سایت های خبری و مصاحبه های باز و نیمه ساختاریافته با برخی از کارشناسان و مدیران فعال در امور شهری، گردآوری شده و با مقایسه و ترکیب داده های به دست آمده، نتایج پژوهش به روش فراتحلیل، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. یافته ها : وسازی بافت های فرسوده می بایست در سال ۱۳۹۴ پایان می یافت؛ این در حالی است که عملیات اجرایی بافت های فرسوده نه تنها خاتمه پیدا نکرده است بلکه در سال ۱۳۹۹ مساحت بافت های فرسوده شهری با افزایش حدود ۷ هزار هکتاری به ۱۴۸ هزار هکتار افزایش یافته است. از طرفی با توجه به آسیب پذیری کالبدی بافت های فرسوده و ناکارآمد مناطق مرکزی و میانی شهرها در برابر احتمال وقوع زلزله، این مقاله به دنبال بررسی چگونگی انجام مداخلات بزرگ مقیاس جهت تسریع در فرآیند نوسازی بافت های فرسوده و کاهش آسیب پذیری های موجود می­باشد. در راستای تحقق این هدف، ضمن بررسی مفهوم رایج بازآفرینی شهری در دنیا، مقایسه ای اجمالی از انجام برخی از مداخلات بزرگ مقیاس بازآفرینی شهری در داخل و خارج از کشور انجام داده است. نتیجه گیری: در این پژوهش ضمن بررسی تاریخچه شکل گیری بازآفرینی شهری بر اهمیت بازشناخت مفاهیم و اهداف بازآفرینی شهری و استفاده از تجارب مداخلات شهرهای موفق دنیا در زمینه رفع آسیب پذیری های کالبدی و استفاده از روش مداخلات بزرگ مقیاس تاکید شده است. بر اساس مفروضات پژوهش، بازآفرینی شهری فرآیندی مداخله گر و یک برنامه راهبردی با دیدی آینده نگر می­باشد که همه ابعاد اقتصادی، اجتماعی، کالبدی، محیطی محدوده هدف را مورد توجه قرار می دهد.

کلیدواژه ها:

Urban regeneration ، Urban deteriorated fabrics ، Disaster risk management ، Urban inter-vention ، Large-scale intervention ، بازآفرینی شهری ، بافت فرسوده شهری ، مدیریت بحران ، مداخله شهری ، مداخله بزرگ مقیاس