مطالعه برخی ویژگیهای کمی و کیفی مخروط میوه و بذر، برای شناسایی دو گونه ارس J. excelsa) و J.polycarposدر رویشگاه گوی نیک جرگلان استان خراسان شمالی

پوشش گیاهی در زیست بوم های گوناگون، ارزش بالایی دارد، به ویژه درختان که سرعت تخریبشان در طبیعت، سریعتر از زادآوری و احیاء آنهاست. توجه به گونه های مقاوم در شرایط سخت اقلیمی با توانایی سازگاری با عوامل مخرب طبیعی و غیرطبیعی، مانند دو گونه ارس به نامهای Juniperus excelsa M. Beib وJuniperus polycarspos K. Koch، امری ضروریست. رویشگاه ارس منطقه حفاظت شده گوینیک جرگلان در استان خراسان شمالی، در حال حاضر دارای جنگلهای تنک و در معرض انقراض ارس است. شناسایی و تفکیک این دو گونه دشوار بوده و تنها در شاخص تکپایه یا دوپایه بودن، با هم تفاوت دارند. این مطالعه، به ارزیابی خصوصیات کمی و کیفی مخروط میوه و بذر با هدف کمک به شناسایی دو گونه ارس در منطقه گوینیک جرگلان، می پردازد. در این منطقه، به صورت تصادفی سیستماتیک، نمونه برداری میدانی از رویشگاه طبیعی انجام شد. در مجموع ۲۶ پلات، در ۳ ترانسکت ترسیم، ۲۰ پایه مادری از هر گونه، انتخاب و اطلاعات جغرافیایی آنها با GPS مکانیابی و ثبت شد. از هر پایه حداکثر ۲۰۰ مخروط جمعآوری، صفات مخروط و بذر درون آن، اندازه گیری و ثبت گردید. خصوصیات کمی مخروط ماده: تعداد مخروط در واحد سطحتاج، طول، عرض و جرم میوه، در J. polycarpos با اختلاف معناداری از J. excelsa بیشتر میباشد. آنالیز داده های بذر شامل طول، عرض، جرم، حجم و چگال ی آن نشان میدهد دو گونه در صفات مذکور، در سطح %۱ تا %۵، اختلاف دارند. خواص مورفولوژیکی ذکر شده، میتواند دو گونه ی ارس را از یکدیگر تفکیک کند؛ لذا به مدیران اجرایی توصیه میشود تا برآورد علمی از وضعیت این گونه ها، به ویژه J. excelsa، داشته و در نهایت برنامهی احیایی ویژه ای را برای J. excelsa پیش از حذف کامل این گونه، از رویشگاه های طبیعی ارس، اجرا نمایند.

کلیدواژه ها:

گوینیک (گوینیک) ، آرچا ، دانه بذر ، ارس ، منطقه حفاظت شده