کیمیا مرزوکیان - گروه مهندسی زیست فرآیند، پژوهشکده صنعت و محیط زیست، پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری، تهران، ایران.
دینا مرشدی - گروه مهندسی زیست فرآیند، پژوهشکده صنعت و محیط زیست، پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری، تهران، ایران.
فرهنگ علی اکبری - گروه مهندسی زیست فرآیند، پژوهشکده صنعت و محیط زیست، پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری، تهران، ایران.

اختلال در هموستازی سد خونی- مغزی موجب کاهش اتصالات محکم بین سلولی، افزایش فاکتورهای التهابی و متالوپروتئینازها میشود که به طور مستقیم در انواع اختلالات عصبی پیچیده مثل بیماری پارکینسون، آلزایمر و سکته نقش دارد. امروزه سلولهای بنیادی مزانشیمی و ترشحات آنها (سایتوکاینها، کموکاینها و وزیکولهای خارج سلولی که سکرتوم نامیده می شود) بعنوان یک رویکرد جدید درمانی در پزشکی بازساختی مطرح هستند. در این مطالعه اثر محیط کشت حاوی ترشحات سلولهای بنیادی مزانشیمی بر روی سد خونی- مغزی در مواجه با استرس اکسیداتیو بررسی شد. نخست سلول های بنیادی مزانشیمی از بافت بند ناف انسانی با استفاده از روش کاشت استخراج شدند. ماهیت و خلوص سلول های بنیادی استخراج شده با روش فلوسایتومتری تایید شد. سکرتوم سلول ها در پاساژ سوم در محیط بدون سرم پس از ۲۴ ساعت جمع آوری و غلظتهای مختلف آن بر روی کشت تک لایهای سلولهای اندوتلیال مغزی (HCMEC) به عنوان مدل سد خونی- مغزی بررسی شد. جهت ایجاد استرس اکسیداتیو هیدروژن پروکسید (H۲O۲) با غلظت ۱۰۰ میکرو مولار و جهت القاء مرگ سلولی NaOH در شرایط مختلف: ۴ ساعت قبل از تیمار با سکرتوم، ۴ ساعت پس از تیمار با سکرتوم و به صورت همزمان با سکرتوم به محیط کشت اضافه شد و زنده مانی سلولی و میزان گونه های فعال اکسیژن داخل سلولی اندازه گیری شد. نتایج حاکی از آن بود که سکرتوم استخراج شده از سلول های بنیادی مزانشیمی بند ناف به صورت وابسته به دوز باعث تعدیل میزان گونه های فعال اکسیژن سلولی در حضور معرف های اکسیداتیو و تخریب سلولی میشود. در مجموع به نظر میرسد که سکرتوم سلول های بنیادی مزانشیمی بند ناف ممکن است توانایی ایجاد خاصیت آنتی اکسیدانی و حمایتی از سلولهای اندوتلیال مغزی را دارا باشد.

بند ناف انسانی ، ترشحات سلول های بنیادی مزانشیمی، هیدروژن پروکسید، سد خونی- مغزی، گونه های فعال اکسیژن، حفاظت عصبی