علی پرویزی - گروه زیست، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران،
علی اصغر حاتم نیا - گروه زیست، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران،
نیر محمدخانی - مرکز آموزش عالی شهید باکری، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
حمیدرضا ناجی - گروه علوم جنگل، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران

در این مطالعه آنالیز مواد محلول سازگار مانند محتوی قند کل محلول، پرولین و پروتئین کل به عنوان یکی از مکانیسمهای سازگاری گیاه بادام زاگرسی (Amygdalus haussknechtii L.) تحت تنش در سه ارتفاع مختلف از کوه قلاجه در استان ایلام مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که با افزایش ارتفاع میزان فتوسنتز خالص از ۳/۲۶ تا ۱/۵۶ (میکرومول /مترمربع در ثانیه) کاهش یافته است، همچنین میزان تعرق بین ۰/۸۰ تا ۱/۵۰ (میلی مول / مترمربع در ثانیه) متغییر می باشد. نتایج نشان داد که با افزایش ارتفاع میزان ترکیبات قند کل، پرولین و پروتئین به طور معنی داری (در سطح احتمال ۵ درصد) افزایش یافته است. به طوری که میزان ترکیبات قند محلول از ۴۳/۹۱ تا ۵۱/۹۴ میلی گرم / گرم وزن خشک، میزان پرولین از ۳/۱۳ تا ۳/۸۹ میلی گرم بر گرم وزن خشک و پروتئین کل از ۳/۲۹ تا ۴/۱۶ میلی گرم بر گرم وزن خشک افزایش یافته است. یک همبستگی منفی معنی داری (در سطح احتمال ۱ درصد) بین این ترکیبات با شاخصهای فتوسنتزی (فتوسنتز خالص و تعرق) وجود دارد که نشان دهنده اهمیت این ترکیبات در گیاهان تحت تنش میباشد و به عنوان یکی از مهمترین استراتژیهای گیاهان در سازگاری با تنش میباشد.

قند محلول کل، پروتئین کل، پرولین، تنش