نشانه شناسی رمزگان های زبانی در سروده «ملحمه الهجره الثالثه» از «کاظم السماوی»

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 114

فایل این مقاله در 18 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JALL-12-2_010

تاریخ نمایه سازی: 6 شهریور 1400

چکیده مقاله:

نشانه­شناسی رمزگان­ها، یکی از روش­های نوینی است که ناقدان در بررسی و تاویل متون ادبی به آن اهتمام ورزیده­اند و از مفاهیمی اساسی است که نشانه­ها به وسیله آن، معنای ویژه خود را می­یابند. کاظم السماوی (۱۹۱۹- ۲۰۱۰م) از شاعران توانمند معاصر عراق است که بخش قابل توجهی از شعر وی را نشانه­ها، نمادها و اسطوره­ها تشکیل می­دهد. سروده «ملحمه الهجره الثلاثه» از اشعاری است که وی در آن، با خلق مجموعه­ای از نشانه­ها؛ پیام مورد نظر خود را با مخاطب در میان می­گذارد.  این پژوهش کیفی، به شیوه توصیفی- تحلیلی، با استفاده از نسخه­های خطی و کتابخانه­ای، به بررسی این قصیده برای یافتن مهم­ترین رمزگان­های زبانی آن و بیان ارتباط آن­ها با زندگی شاعر از یک­سو و نقش آن در هماهنگی قصیده از سوی دیگر، پرداخته است. هدف از بررسی و تحلیل این قصیده از منظر رمزگان­ها آن است تا خواننده تا حد زیادی با زوایای پنهان شعر سماوی و اندیشه وی آشنا شود. نتایج نشان می­دهد که نشانه­های شخصیت شاعر و گرایش­های شخصی او به طور واضح در رمزگان­های مربوط به صاحب متن و عنوان تجسم یافته است؛ همان طور که یکپارچگی قصیده به کمک رمزگان­های زیبایی­شناختی و بینامتنی به اضافه دیگر رموز محقق شده است که این امر، بر ارزش ادبی قصیده افزوده است. همچنین، بررسی­ها، حاکی از آن است که سروده حاضر، برخاسته و متاثر از زندگی وی و سال­های دراز غربت و تبعید است که شاعر به صورت آگاهانه بسیاری از رمزگان­ها را برای بیان مقصود خود که همان برانگیختن حس مبارزه و مقاومت است بکار گرفته است. وی به خوبی توانسته است در پس این نشانه­ها، مقصود خود را بیان و با خواننده ارتباط برقرار کند. کلیدواژه ها: نشانه شناسی، رمزگان­ها، کاظم السماوی، ملحمه الهجره الثلاثه.      نشانه­شناسی رمزگان­ها، یکی از روش­های نوینی است که ناقدان در بررسی و تاویل متون ادبی به آن اهتمام ورزیده­اند و از مفاهیمی اساسی است که نشانه­ها به وسیله آن، معنای ویژه خود را می­یابند. کاظم السماوی (۱۹۱۹- ۲۰۱۰م) از شاعران توانمند معاصر عراق است که بخش قابل توجهی از شعر وی را نشانه­ها، نمادها و اسطوره­ها تشکیل می­دهد. سروده «ملحمه الهجره الثلاثه» از اشعاری است که وی در آن، با خلق مجموعه­ای از نشانه­ها؛ پیام مورد نظر خود را با مخاطب در میان می­گذارد.  این پژوهش کیفی، به شیوه توصیفی- تحلیلی، با استفاده از نسخه­های خطی و کتابخانه­ای، به بررسی این قصیده برای یافتن مهم­ترین رمزگان­های زبانی آن و بیان ارتباط آن­ها با زندگی شاعر از یک­سو و نقش آن در هماهنگی قصیده از سوی دیگر، پرداخته است. هدف از بررسی و تحلیل این قصیده از منظر رمزگان­ها آن است تا خواننده تا حد زیادی با زوایای پنهان شعر سماوی و اندیشه وی آشنا شود. نتایج نشان می­دهد که نشانه­های شخصیت شاعر و گرایش­های شخصی او به طور واضح در رمزگان­های مربوط به صاحب متن و عنوان تجسم یافته است؛ همان طور که یکپارچگی قصیده به کمک رمزگان­های زیبایی­شناختی و بینامتنی به اضافه دیگر رموز محقق شده است که این امر، بر ارزش ادبی قصیده افزوده است. همچنین، بررسی­ها، حاکی از آن است که سروده حاضر، برخاسته و متاثر از زندگی وی و سال­های دراز غربت و تبعید است که شاعر به صورت آگاهانه بسیاری از رمزگان­ها را برای بیان مقصود خود که همان برانگیختن حس مبارزه و مقاومت است بکار گرفته است. وی به خوبی توانسته است در پس این نشانه­ها، مقصود خود را بیان و با خواننده ارتباط برقرار کند.        

نویسندگان

محمدنبی احمدی

دانشیار گروه زبان وادبیات عربی دانشگاه رازی،کرمانشاه،ایران

ایمان قنبری

دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه رازی،کرمانشاه،ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابن ابی الحدید. (۱۳۸۷). شرح نهج البلاغه. چاپ سوم. قاهره: ...
  • احمدی، بابک (۱۳۸۰). ساختار و تاویل متن. تهران: مرکز ...
  • ________ (۱۳۸۸). از نشانه­های تصویری تا متن. چاپ نهم. تهران: ...
  • الاصفهانی، الراغب. (۲۰۰۹). مفردات الفاظ القرآن. (ط: ۴). المحقق: صفوان ...
  • الجرجانی، عبدالقاهر. (۱۹۸۴). دلائل الاعجاز. علق علیه ابوفهد محمود محمد ...
  • چندلر، دانیل (۱۳۸۶). مبانی نشانه­شناسی. ترجمه مهدی پارسا. چاپ اول. ...
  • سجودی، فرزان. (۱۳۸۳). نشانه­شناسی کاربردی. چاپ دوم ، تهران: قصه ...
  • السماوی، کاظم.(۱۹۹۴). (الاعمال الشعریه ۱۹۵۰- ۱۹۹۳).(ط: ۱). بیروت: دار الرازی ...
  • شمیسا، سیروس.(۱۳۸۳). نگاهی تازه به بدیع. ویراست ۳. تهران: میترا ...
  • صفوی، کورش. (۱۳۸۳ ). از زبان­شناسی به ادبیات.دو جلد. چاپ ...
  • طاهباز، سیروس. (۱۳۶۸). درباره­ی شعر و شاعری. چاپ اول. تهران: ...
  • گیرو، پی­یر. (۱۳۸۰). نشانه­شناسی.ترجمه محمد نبوی.تهران: آگه ...
  • مقدادی، بهرام. (۱۳۷۸). فرهنگ اصطلاحات نقد ادبی (از افلاطون تا ...
  • مکاریک، ایرنا ریما . (۱۳۹۰). دانش­نامه نظریه­های ادبی.. مترجم: مهران ...
  • حمداوی، جمیل. (۱۹۹۷). «السیمیوطیقا و العنونه». الکویت. مجله عالم الفکر. ...
  • خلیفه شوشتری، ابراهیم و ماستری فراهانی، جواد. (۱۳۹۳). «هنجارگریزی معنایی ...
  • محمد العبیدی، علی احمد. (۲۰۰۹). «العنوان فی قصص وجدان الخشاب ...
  • نقابی،عفت وقربانی­جویباری،کلثوم. (۱۳۸۹). «نشانه­شناسی اولین رمان اجتماعی ایران». مجله دانشکده ...
  • ۲۱Connor steven (۲۰۰۳) (structuralism and post – structuralism: from the ...
  • Reffaterre Michael (۱۹۹۹) "Describing Poetic Structures: Two Approaches to Baudelaireʼs ...
  • نمایش کامل مراجع