محمدنقی نظرپور - دانشیار دانشگاه مفید
یحیی لطفی نیا - مدرس موسسه غیرانتفاعی حکمت قم
مریم حاجی منجزی - دانشجوی کارشناسی ارشد اقتصاد اسلامی، دانشگاه مفید

امروزه بانک ها به عنوان اصلی ترین نهادهای مالی در کشورهای مختلف عهده دار تجهیز و تخصیص منابع بودهسرمایه مورد نیاز واحدهای تولیدی را تدارک می بینند. این امر در بانکداری ربوی در قالب قرارداد حقوقیقرض همراه با شرط مازاد صورت می پذیرد که به علت تحقق ربای قرضی، قابلیت استفاده در بانکداری بدونربا و اسلامی را ندارد. بر این اساس کارشناسان تامین مالی اسلامی با توجه به اهمیت بی بدیلی که بانک هادر اقتصاد دارند درصدد جایگزین نمودن روش هایی جهت به کارگیری ظرفیت های بانک در جامعه اسلامیبرآمدند. ازجمله روش های جایگزین ربا در بانکداری اسلامی در کنار روش های مختلف انتفاعی (با بازدهمعین و انتظاری)، روش تجهیز و تخصیص منابع بر اساس قرض الحسنه است. با توجه به جایگاه و اهمیتقرض الحسنه در اسلام، مسئولان کشور با تاسیس بانک قرض الحسنه مهر در سال ۱۳۷۸ درصدد توسعه وترویج نهاد قرض الحسنه به منظور به کارگیری ظرفیت های این روش تامین مالی جهت کاهش فقر و حمایتاز اقشار ضعیف جامعه برآمدند. بنابراین ایجاد و توسعه بانک قرض الحسنه به عنوان بانکی تخصصی در عصرحاضر می تواند عاملی موثر در ترویج فرهنگ اصیل اسلامی در جامعه به منظور دست یابی به اهداف اقتصاداسلامی از طریق قرض الحسنه تلقی گردد. مقاله حاضر با روش توصیفی – تحلیلی و با استفاده از منابعکتابخانه ای معتبر، با توجه به اهمیت توسعه قرض الحسنه از طریق بانکداری قرض الحسنه، به بررسی اینفرضیه می پردازد که «رویکرد مرحله ای در تامین مالی می تواند نقش تاثیرگذاری در توسعه بانک های قرض الحسنه داشته باشد». نتایج نشان می دهد که ورود بانک های قرض الحسنه به تامین مالی با رویکرد مرحله ای زمینه توسعه فعالیت های این بانک ها را از طریق ارائه تسهیلات قرض الحسنه ای و ارائه خدمات مشاوره ای، نظارتی و هم چنین منابع درآمدی کسب شده از محل خدمات ارائه شده در مرحله دوم رویکردمرحله ای از طریق نظام بانکی و بازار سرمایه فراهم می نماید.

بازار سرمایه، بانکداری قرض الحسنه، قرض الحسنه، نظام بانکی، نهادهای حمایتی