بررسی تحولات فازی و پاسخ آلیاژ حافظه دار NiTi تحت عملیات ترمومکانیکی

سال انتشار: 1395
محل انتشار: فصلنامه مهندسی متالورژی، دوره: 19، شماره: 1
کد COI اختصاصی: JR_METALL-19-1_005
زبان مقاله: فارسی
تعداد مشاهده: 167

نویسندگان

استادیار گروه مهندسی مواد و متالورژی، دانشکده فنی- مهندسی، دانشگاه اراک

چکیده

در این پژوهش، دگرگونی مارتنزیتی و پاسخ آلیاژ حافظه دار NiTi تحت عملیات ترمومکانیکی مختلف مورد مطالعه قرار گرفت. به منظور بررسی تغییر فاز و مقایسه ی پاسخ ماده، عملیات حرارتی در دماهای °C ۶۰۰ - ۳۵۰ و کوئنچ در آب، به منظور تهیه چند نمونه با مشخصات مختلف تحول، آماده گردید. دماهای استحاله، با استفاده از روش کالری متری (DSC) اندازه گیری شد. پس از آن، برای تعیین تنشی که در آن تحول رخ می دهد، آزمایش کشش در دمای اتاق و در دو دمای بالاتر از Af انجام گرفت. نتایج بدست آمده نشان می دهد که با افزایش دما و یا زمان عملیات حرارتی، دمای شروع استحاله مارتنزیتی افزایش و دمای شروع و پایان تحول فاز R کاهش می یابد؛ به طوری که در دماهای بالاتر فاز R ناپدید می شود. در دمای اتاق تنشی که در آن جهت گیری مجدد مارتنزیتی صورت می گیرد، برای نمونه های مختلف یکسان بوده و ظاهرا در دماها و زمان های بیشتر عملیات حرارتی تغییر نمی کند. اما در نمونه هایی که در آنها تحول مارتنزیتی رخ می دهد، تشکیل مارتنزیت ناشی از تنش از فاز R تحت تنش های متفاوت اتفاق می افتد. این نمونه ها در دمای بالا رفتار سوپرالاستیک نشان می دهند. در حالی که در نمونه هایی که در ۵۵۰ درجه و بالاتر عملیات حرارتی شده اند چنین رفتاری دیده نمی شود. بنابراین با تغییر هدفمند شرایط می توان پاسخی متفاوت و متناسب با کاربرد آلیاژ دریافت نمود. این مهم در طراحی محصولات ساخته شده از آلیاژهای حافظه دار مثل محرکه ها بسیار اهمیت دارد.

کلیدواژه ها

آلیاژ حافظه دار NiTi, تحول مارتنزیتی, جهت گیری مجدد مارتنزیتی, دوقلویی, لغزش

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.