نقش منبع الهامات نفسانی در تعلیم و تربیت اسلامی با تاکید بر داستان حضرت لوط

تعلیم و تربیت اسلامی همانقدر که در منابع، روش ها و خط مشی ها با مدل غربی متفاوت است، در تعیین غایتنیز با آن مدل تفاوت دارد. در مدل غربی تربیت، تغییر کنش و فعل انسان متربی غایت نهایی تلقی می شود اما درمدل اسلامی تربیت، تغییر کنش صرفا یک هدف متوسطه و غیرنهایی است؛ چرا که هدف نهایی تغییر منبعالهام گیری نفس انسان متربی است. به بیان دیگر در فرآیند تربیت، شخص مربی باید سعی کند که منبعالهام گیری نفس متربی را از منابع غیرالهی منصرف کرده و به سمت منبع الهی سوق دهد چرا که فقط در اینصورت می توان به تغییر افعال و مطلوب شدن کنش های او امید داشت. این مساله نه یک مقوله ابداعی بلکهمهمترین غایتی است که انبیا و معصومین در مسیر تربیت افراد دنبال می کردند. برای مثال حضرت لوط (ع) سعیمی کند تا مردم را متوجه منبع شهوانی الهام گیری نفس خود کرده و آنها را به سمت منبع الهی میل به رابطه باجنس مخالف بکشاند. فرستادگان الهی برای تغییر و اصلاح منبع الهامات نفسانی مردم از روشهای مختلفیهمچون بیان فواید و مضرات هر کدام از منابع، بیان سرگذشت پیشینیان، تصحیح عقاید خرافی و مبارزه باتبلیغات غیرواقعی استفاده میکردند. این هدف تربیتی هیچگاه نباید از بین برود؛ همانطور که روشهای مورداستفاده انبیا نیز همواره میتواند برای مسئولین اجرایی قابل الگوگیری باشد و ما اخیرا در جریان تربیت نسلجوان عاشق شهادت و ترویج فرهنگ دفاع از حرم، کارآمدی آنها را به وضوح تماشا کرده ایم.

کلیدواژه ها:

منبع الهامات ، نفس ، حضرت لوط (ع) ، تعلیم و تربیت ، انسان