محمد ناصحی - دانشجوی دکتری علوم سیاسی، دانشگاه رازی
مهناز گودرزی - دانشجوی دکتری روابط بین الملل، دانشگاه اصفهان
امیر عباسی - دکتری روابط بین الملل، دانشگاه تهران

یکی از مهم ترین جنبش های نظامی_سیاسی تاثیرگذار بر حکمرانی در فضای سیاسی عراق، جنبش صدری ها به رهبری سید مقتدی صدر است که توانسته بیشترین تعداد کرسی ها را در انتخابات پارلمانی عراق در سال ۲۰۱۸ به دست آورد بر این اساس، مقاله حاضر تلاش دارد با استفاده از روش توصیفی_تبیینی و اطلاعات کتابخانه ای مبتنی بر چارچوب نظری پوپولیست به عنوانیک استراتژی سیاسی به تحلیل جریان شناسی سید مقدری صدر در عراق بپردازد. مطالعه مقاله نشان می دهد، مقتدی صدر رهبر با اتکا به تبار خانوادگی و به کارگیری ابزارهای متنوع دینی، اجتماعی، نظامی و سیاسی، جنبشی پوپولیستی در عراق پس از ۲۰۰۳ راه اندازی کند که در قالب های نظامی «جیش المهدی» و «سرایا اسلام» جیش المهدی «جیش المهدی» نمود و بروز یافته است. سید مقتدی صدر با استفاده از اعتراضات خیابانی هواداران خود، منافع سیاسی خود از جمله استعفای دولت عادل المهدی را پیش برده می برد. لایه سیاسی جنبش صدر ساختی هرمی و مبتنی بر شخص دارد. در لایه نظامی تحولات متنوعی از سال ۲۰۰۳ به بعد رخ داده است. سرایاالسلام و کلاه آبی های وفادار به صدر در این لایه قرار دارند. در لایه اجتماعی جنبش اغلب طبقات تهیدست شیعی حضور دارند که پیاده نظام خیابانی و در برخی مواقع ساماندهی آشوب های شهری را برعهده دارند. براساس یافته های این مقاله، سید مقتدی صدر به دنبال در دست گرفتن رهبری دینی، اجتماعی و سیاسی عراق در سال های آینده به ویژه در دوره پساسیستانی است. شایان ذکر است برخی از جریان های شیعی در عراق مدعی اند که پیرو تفکر شهید صدر هستند و به عبارتی، خود را «جریان صدر» می نامند. در این مقاله، منظور از «جریان صدر»، جریان سیاسی وابسته به سید مقتدی صدر است.

مقتدی صدر، عراق، جیش المهدی ، سائرون، پوپولیسم