مدیریت منابع آب کشاورزی بر پایه عدم قطعیت و ارزیابی ریسک کمبود آب (مطالعه موردی: محدوده مطالعا تی شبستر)

در سال های اخیر به دلیل رشد جمعیت و گسترش اقتصادی، منابع آب کشاورزی در حال کاهش است، که این امر بر لزوم تخصیص بهینه این منابع برای ایجاد تعادل در توسعه اقتصادی اجتماعی و صرفه جویی در مصرف آب تاکید می کند. این مطالعه یک چارچوبی برای تخصیص منابع آب کشاورزی و ارزیابی ریسک تحت شرایط عدم قطعیت ایجاد می کند. چارچوب توسعه یافته می تواند انواع گزینه هایتصمیم گیری را برای تجزیه و تحلیل مصالحه بین منافع سیستم و ریسک های مربوطه فراهم کند. علاوه براین، ارزیابی ریسک کمبود آب به تصمیم گیرندگان کمک می کند تا شرایط ریسک کمبود آب در حالته ای مختلف را در نظر بگیرند و بر اساس آن اقدامات مناسب در مدیریت مصرف و عرضه آب صورت پذیرد. این چارچوب بر ای بهینه سازی منابع آب کشاورزی محدوده مطالعاتی شبستر، برای افق زمانی۱۴۰۰-۱۳۹۹ اعمال شده است. مقایسه نتایج بهینه تخصیص و شرایط واقعی (موجود) مصرف آب کشاورزی، نشان می دهد تخصیص منابع آب با استفاده از مدل توسعه داده شده، موجب کاهش کمبود آب و تخصیص بیشتر و در عین حال کاراتر منابع آب در محدوده مطالعاتی شده و سود خالص سیستم را نیز افزایش می دهد. نتایج حاصل از ارزیابی ریسک کمبود آب نشان می دهد که ریسک کمبود آب در اینمحدوده مطالعاتی در سطح بالا قرار دارد که بیانگر سطح ریسک جدی و بحرانی است. لذا در صورت ادامه روند فعلی، با توجه به تغییرات اقلیمی و تغییر میزان احتمال آب دردسترس در سال های آینده، این سطوح ممکن است تغییر وضعیت داده و به سطح ریسک خیلی بالا (غیرقابل تحمل) نیز برسد که ادامه این روند کلیه سرمایه گذاری ها و مبانی اقتصادی این محدوده مطالعاتی را تهدید می کند. بنابراینپیشنهاد می شود در سیاست گذاری ها و مدیریت منابع آب، روش های علمی جدید جایگزین روش های مدیریتی ناکارا و کم بازده شوند. استفاده از تکنولوژی های صرفه جویانه در مصرف آب و همچنین تغ ییر الگوی کشت به سمت کاشت گیاهان مقاوم به کم آبی در برخی مناطق، از دیگر اقدامات موثر در مدیریت ریسک منابع آب در محدوده مطالعاتی به شمار می روند .

کلیدواژه ها:

ارزیابی ریسک ، ارزیابی جامع فازی ، برنامه ریزی تصادفی دومرحله ای تعاملی ، عدم حتمیت ، مدیریت منابع آب