مهسا خدارحمی - کارشناسی ارشد ارزیابی و آمایش سرزمین، دانشکده محیط زیست، دانشگاه علوم و تحقیقات تهران
عبدالحمید ریاحی - کارشناس ارشد مخاطرات محیطی، دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران

زمینه و هدف: مسائل و مشکلات زیست محیطی محیط های شهری یکی از اساسی ترین موضوعات شهر امروزی و حاصل تعارض و تقابل آن ها با محیط طبیعی است، با توجه به اهمیت این موضوع در سطح جهان و به ویژه در کشورهای در حال توسعه، این پژوهش به ارزیابی و بررسی شاخص های توسعه ناپایدار در شهرتهران در سال ۱۳۹۸ می پردازد.روش بررسی: داده های مورد نیاز به روش کتابخانه ای و اسنادی جمع اوری شده است. بر مبنای ادبیات توسعه پایدار و شاخص های منتخب ارائه شده توسط کمیسیون توسعه پایدار، شاخص هایی به صورت منتخب در نظر گرفته شده و بر اساس آنها در ابتدا از روش AHP جهت امتیازدهی و سپس از تکنیک SAW به عنوان یکی از روش های تصمیم گیری چند معیاره استفاده شده است. نرم افزارهای مورد استفاده جهت تحلیل داده ها و نمایش نقشه نرم افزارهای ARC GIS و EXCEL می باشد. یافته ها: ارزیابی های صورت گرفته بیانگر آن است که مناطق ۲۲، ۲۱ و ۴ با مقادیر ۰/۰۷۰، ۰/۰۵۱، ۰/۰۵۰ به ترتیب در سه رتبه نخست، و مناطق ۲، ۱۰ و ۱۴ با مقادیر ۰/۰۳۷، ۰/۰۳۹، ۰/۰۳۹ به ترتیب در رتبه های اخر به لحاظ شاخص های ناپایداری محیط زیستی قرار گرفته اند. بحث و نتیجه گیری: در بعد شاخص های ناپایدار و منفی محیط زیستی هیچکدام از مناطق شهر تهران در وضعیت پایداری قوی قرار نداشته و بیش از ۵۰ درصد در محدوده بینابین قرار گرفته اند. در این راستا اتخاذ رویکردهای پیشگیری کننده در برنامه ریزی های محیط زیست شهری موثرترین رویکرد جهت اجتناب از پیامدهای محیط زیستی فعالیت های انسانی می باشد که به نظر می رسد اقداماتی نظیر کاهش تراکم جمعیت، توسعه تامین و بهبود زیرساخت های مرتبط کاهش حجم زباله تولیدی، کاهش مصارف آب و گسترش و توسعه فضاهای سبز شهری تا حدود زیادی در کاهش ناپایداری هاموثر خواهد بود.

محیط زیست شهری، رتبه بندی، استان تهران، توسعه پایدار، تکنیکSAW