مجید معارف
فرهاد احمدی آشتیانی

 کتاب «الفصول المهمه فی اصول الائمه» تالیف شیخ حر عاملی، از جمله جوامع حدیثی مطلقی است که در دوران متاخرین تالیف یافته و ۳۱۹۴ حدیث دارد که از دو مقدمه و پنج بخش تشکیل شده است. مقدمه اول به انگیزه و چگونگی تالیف اثر و مقدمه دوم به بحث حجیت دلالت لفظ عام بر مصادیق آن پرداخته است. روایات کتاب در بخش های پنج گانه اصول اعتقادی، اصول فقه، احکام فقهی، روایات طبی و نوادر ترتیب یافته اند. انگیزه مولف در تالیف این جامع آن بوده است که نشان دهد، تمام معارف دینی را می توان با توجه به روایات امامان شیعه: و بدون رجوع به استنباطات به دست آورد. نوشتار حاضر با کاربست قریب به بیست اصل که در قالب چهار محور عمده سامان یافته اند، به بررسی ویژگی های ساختاری این جامع حدیثی و ملاحظات مولف در تدوین آن پرداخته است. ساختار غریب این جامع که ناشی از عدم ارائه دسته­بندی موضوعی روایات از سوی مولف در هر کدام از بخش های کتاب است، باعث گردیده تا این اثر با اقبال درخوری مواجه نشود. طبقه­بندی موضوعی این جامع حدیثی ارزشمند می تواند گام موثری در رونق یافتن آن و رجوع طبقات مختلف به آن باشد.  معرفی مختصر عاملی و فهرست آثارش همراه با تبیین ملاحظات فنی و علم الحدیثی او نیز در این مقاله آمده است.

جوامع حدیثی؛ وسائل الشیعه (کتاب)؛ عاملی, شیخ حر– ملاحظات علم الحدیثی؛ الفصول المهمه فی اصول الائمه (کتاب) – ویژگی ها