تاملی در «فایده و ضرورت» معرفت شناختی بحث های «منشا تصورات و مفاهیم»

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 203

فایل این مقاله در 18 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_PHILO-14-33_007

تاریخ نمایه سازی: 20 مرداد 1400

چکیده مقاله:

در دوره هیوم و بعد از آن، به واسطه برخی از آراء و دیدگاه های او این انگاره در ذهن و فکر برخی از اندیشمندان شکل گرفته است که تبیین نحوه پیدایش تصورات و مفاهیم یک راه و بلکه تنها راه برای احراز اعتبار معرفت شناختی (واقع نمایی) آن هاست؛ بدین معنا که «اگر نتوانیم نحوه پیدایش یک مفهوم را تبیین نماییم، آن مفهوم فاقد اعتبار معرفت شناختی خواهد بود». با پذیرش این انگاره، سرنوشت مسائل بسیار مهمی همچون امکان علم و امکان مابعدالطبیعه به بحث «منشا تصورات و مفاهیم» گره می خورد و بدین ترتیب این بحث شان و جایگاه فوق العاده ای پیدا می کند. رد پای این انگاره در فلسفه اسلامی معاصر نیز، کم یا بیش، قابل مشاهده است. من در مقاله پیش رو این انگاره را به چالش کشیده و کوشیده ام با اقامه استدلال هایی نشان دهم؛ تضمین اعتبار معرفت شناختی و واقع نمایی یک تصور یا مفهوم، بیش و پیش از هر چیزی در خود آن تصور یا مفهوم نهفته است که در تطبیق آن با واقعیت آشکار می شود و بر همین اساس تبیین نحوه پیدایش تصورات و مفاهیم اولا تنها راه، ثانیا بهترین و کوتاه ترین راه برای احراز اعتبار معرفت شناختی و واقع نمایی آن ها نیست و دشواری های قابل توجهی در بطن خود دارد. اگر این ادعا صحیح باشد، آنگاه نتایج بسیار مهمی بر آن مترتب خواهد شد. از جمله؛ ۱) گره زدن سرنوشت علم و مابعدالطبیعه به بحث درباره منشا تصورات و مفاهیم امری نادرست و یک اشتباه معرفتی-تاریخی است و بنابراین ۲) بحث درباره منشا تصورات و مفاهیم، آن فایده و ضرورت معرفت شناختی ای را که برخی اندیشمندان برای آن قائل شده اند، ندارد.

نویسندگان

احمد حمداللهی

استادیار گروه فلسفه و حکمت اسلامی دانشگاه شهیدمدنی اذربایجان

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • Khandan, Ali Asghar (۲۰۱۲) Applied Logic, Seventh Edition, Tehran & ...
  • Tabatabai, Seyyed Mohammad Hossein (۲۰۱۲) Nahay-at AlHikmat, trans. and described: ...
  • Ghavam Safari, Mehdi (۲۰۰۷) How Metaphysics is Possible, First Edition. ...
  • Copleston, Frederick Charles (۱۹۹۶) History of Philosophy, Volume ۵, trans. ...
  • Motahhari, Mortaza (۲۰۰۳) Collection of Works, Volume ۶, Ninth ...
  • Motahhari, Mortaza (۲۰۰۲) Collection of Works, Volume ۹, ...
  • Hume, David (۲۰۰۷) An Inquiry concerning Human Understanding, edited with ...
  • Noonan, Harold W. (۱۹۹۹) Hume on Knowledge, first published, Rutledge ...
  • نمایش کامل مراجع