تحلیل مکان یابی مرکز لجستیک کشاورزی در استان اصفهان با رویکرد حداقل سازی هزینه های شبکه لجستیک در محیط GIS

سالانه مقادیر زیادی از محصولات کشاورزی به صورت ضایعات از بین رفته و خسارت بزرگی بر منابع مالی و غذایی کشور وارد می­شود. مهم­ترین علل ایجاد این ضایعات مربوط به بخش­های مختلف حمل­ونقل، بسته­بندی و دسته­بندی، ذخیره­سازی و انبار، فرآوری و توزیع محصولات کشاورزی می شود. یکی از راهکارهای مطرح برای افزایش بهره­وری در زنجیره تامین و کاهش هزینه­های لجستیک بخش کشاورزی ایجاد مرکز لجستیک کشاورزی است. پژوهش حاضر درصدد شناسایی پهنه مناسب جهت احداث مرکز لجستیک کشاورزی در استان اصفهان است. در این راستا ابتدا معیارهای موثر بر مکان یابی مراکز لجستیک (به تفکیک جبرانی و غیرجبرانی) شناسایی و سپس فرآیند مکان­یابی در طی دو مرحله تکمیل شده است. در مرحله اول با حذف محدوده­های جغرافیایی مربوط به معیارهای غیرجبرانی از پهنه استان محدوده­های امکان­پذیر جهت احداث مرکز لجستیک شناسایی شده است. در مرحله دوم براساس نظریه­های مکانیابی حداقل­کننده هزینه یک مدل ریاضی ارائه شده و برمبنای آن هزینه استقرار مرکز لجستیک در محدوده­های امکان­پذیر استان به تفکیک معیارهای جبرانی محاسبه و لایه­های اطلاعاتی مربوط به هریک از آن­ها تهیه و درنهایت تمامی لایه­های اطلاعاتی ایجاد شده به منظور شناسایی پهنه دارای کم­ترین هزینه با یکدیگر تلفیق شده­اند. نتایج پژوهش حاکی از آن است که پهنه مناسب جهت احداث مرکز لجستیک کشاورزی منطقه غرب مجموعه شهری اصفهان و مابین شهرستان­های تیران­وکرون، نجف­آباد و لنجان است. این منطقه به عنوان یک واسطه بین مراکز تولید محصولات زراعی، باغی و دامی در غرب استان و مجموعه شهری اصفهان به عنوان مصرف­کننده عمده این محصولات عمل می­کند.

کلیدواژه ها:

توزیع فضایی جریان های بار ، زنجیره تامین ، مرکز لجستیک کشاورزی ، معیارهای جبرانی و غیرجبرانی ، مکان یابی