محمد خادمی - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه زراعت، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران.
فایزه زعفریان - دانشیار، گروه زراعت، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران.
شهرام نظری - استادیار پژوهش، بخش اصلاح و تهیه بذر، موسسه تحقیقات برنج کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رشت، ایران
محمد علی اسماعیلی - دانشیار، گروه زراعت، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران.

به­منظور بررسی اثر پیش تیمار بذر بر خصوصیات سبزشدن، رشد مورفولوژیک ریشه و روند فنولوژیک برنج در سیستم زراعی کشت مستقیم، آزمایشی در سال ۱۳۹۸ در مزرعه پژوهشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری انجام شد. این پژوهش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. فاکتورها شامل دو رقم طارم هاشمی و شیرودی و پیش تیمار در پنج سطح شامل هیدروپرایمینگ (به مدت ۴۸ ساعت)، کلریدکلسیم و کلریدپتاسیم (پتانسیل اسمزی ۲۵/۱- بار به مدت ۲۴ ساعت)، اسید آسکوربات (۱۰ میلی­گرم در یک لیتر آب به مدت ۲۴ ساعت) و شاهد (بدون پیش تیمار) بود. بالاترین درصد سبزشدن با ۹۰ درصد تحت پیش تیمار با کلریدکلسیم مشاهده شد، که با پیش تیمار کلریدپتاسیم و آب تفاوت معنی داری نداشت. سرعت سبزشدن پیش تیمار با کلریدکلسیم، کلریدپتاسیم و آب به­ترتیب ۵۰، ۳۶ و ۲۹ درصد نسبت به تیمار شاهد افزایش نشان داد. نتایج نشان داد پیش تیمار با کلریدکلسیم، کلریدپتاسیم، اسید آسکوربات و آب به­ترتیب ۵۵، ۵۰، ۳۳ و ۳۸ درصد ارتفاع بوته و ۴۸، ۲۹، ۱۲ و ۲۵ درصد وزن خشک بوته را نسبت به تیمار شاهد افزایش داد. در ارقام شیرودی و طارم هاشمی مدت زمان لازم جهت شروع پنجه زنی به ترتیب ۴۰/۲۷ و ۵۳/۲۴ روز، ظهور خوشه ۴/۹۰ و ۸۷/۵۳ روز، گلدهی ۵۳/۱۰۰ و ۸۷/۷۰ روز و رسیدگی نیز ۲۶/۱۳۲ و ۶۱/۹۴ روز بود. کم ترین زمان لازم جهت ظهور خوشه و گلدهی در پیش تیمار با کلریدکلسیم مشاهده شد که هرچند با سایر پیش تیمارها تفاوت معنی داری نداشت، اما نسبت به تیمار شاهد به­ترتیب ۱۷/۱۱ و ۵/۷ روز کاهش نشان داد.

ارتفاع بوته, درصد سبز شدن, سرعت سبز شدن, کلرید کلسیم, کلرید پتاسیم