مقایسه شاخص های خشکسالی مبتنی بر بارندگی با شاخص های مبتنی بر تبخیر و تعرق به منظور تعیین خشکسالی هواشناسی

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: فصلنامه محیط زیست و مهندسی آب، دوره: 7، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_JEWE-7-2_012
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 339
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

حلیمه پیری

استادیار، گروه مهندسی آب، دانشکده آب و خاک، دانشگاه زابل، زابل، ایران

مجتبی مبارکی

کارشناسی ارشد، گروه مهندسی آب، دانشکده آب و خاک، دانشگاه زابل ، زابل، ایران

چکیده

دستگاه­های پایش از ابزارهای لازم برای مدیریت خشکسالی هستند. با این سامانه­ها است که می­توان از شدت و توسعه مکانی خشکسالی آگاهی یافت که معمولا با شاخص­های خشکسالی این مهم به انجام می­رسد. در پژوهش حاضر از شاخص­های RAI، DPI، PN، SIAP، SPEI، و SPI برای بیان کمی خشکسالی و پهنه­بندی آن در ده ایستگاه هواشناسی منتخب کشور با اقلیم متفاوت استفاده شد. ابتدا داده­های هواشناسی بارندگی از سال ۱۹۸۰ تا ۲۰۱۳ از ایستگاه­­های منتخب جمع­آوری شد. سپس هر یک از شاخص­ها محاسبه و شدت خشکسالی برای دوره آماری موردبررسی قرار گرفت. برای انتخاب مناسب­ترین نمایه از ضریب همبستگی اسپیرمن بین شاخص خشکسالی و تغییرات بارندگی در دوره آماری موردمطالعه استفاده شد. نتایج ضریب همبستگی اسپیرمن نشان داد در ایستگاه­های سینوپتیک تهران، زاهدان، کرمان و یزد شاخص SIAP، ایستگاه­های گرگان، رشت و بندرعباس شاخص SPEI و در ایستگاه­های سنندج، بیرجند و ارومیه شاخص RAI با داشتن بالاترین ضریب همبستگی نسبت به دیگر شاخص­ها خشکسالی­های شدید و بسیار شدید را بهتر نشان دادند. در ارزیابی روابط همبستگی نمایه­های زوج شده در اکثر ایستگاه­ها زوج شاخص­های RAI-SPEI، RAI-SIAP و SPEI-SIAP از همبستگی بالایی برخوردار بودند و همبستگی سایر شاخص­ها با یکدیگر ضعیف بود. همچنین، نتایج نشان داد شاخص­های DPI و PN سال­های نرمال را بهتر نشان دادند و سه شاخص RAI، SPEI و SIAP توانستند خشکسالی­ها را بهتر برآورد کنند.

کلیدواژه ها

پایش خشکسالی, پهنه بندی, ضریب همبستگی, سامانه اطلاعات جغرافیایی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.