ارزیابی سلامت رودخانه‎ کارده با استفاده از شاخص های زیستی و جوامع ماکروبنتوز

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: فصلنامه زیست شناسی کاربردی، دوره: 34، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_JAB-34-1_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 243
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

ازیتا فراشی

دانشجویی کارشناسی ارشد تنوع زیستی، گروه محیط زی ست، دانشکده منابع طبیعی و محیط زی ست، دانشگاه فردوسی مشهد

سمیه سرگلزایی

دانشیار، گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و محی ط زیست، دانشگاه فردوسی مشهد

امید صفری

دانشیار، گروه شیلات، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه فردوسی مشهد

حمیدرضا احمدنیای مطلق

استادیار، گروه شیلات، دانشکده منابع طبیعی و محیط زی ست، دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

رودخانه کارده، یکی از مهم ترین رودخانه های دائمی استان خراسان رضوی است که بخش عمده ای از آب شرب و کشاورزی شهر مشهد را تامین می کند. جهت ارزیابی کیفیت رودخانه کارده در این پژوهش از شاخص‎ های زیستی چند معیاره و همچنین جهت درک تاثیر محرک های ساختار جامعه ماکروبنتورها بر مدیریت اکوسیستم ها از آمار چند متغیره استفاده شد. بدین منظور از چهار ایستگاه مطالعاتی طی چهار فصل در سال۹۷-۹۸ نمونه برداری ماکروبنتوزها انجام شد و همچنین پارامترهای فیزیکی و شیمیایی اندازه گیری گردید. در این مطالعه از راسته Ephemeroptera در مجموع خانواده های Caenidae و Baetidae بیش ترین فراوانی (۶۶/۶۰ درصد) را داشت. نتایج نشان داد شاخص یکپارچگی زیستی مبتنی بر ماکروبنتوزها بین ۳ تا ۱/۱ متغیر بوده و بر اساس این شاخص زیستی کیفیت آب رودخانه کارده در سه طبقه کیفی نسبتا خوب، ضعیف و بسیار ضعیف طبقه بندی شد و شاخص سیگنال در دو طبقه کیفی آلودگی متوسط و آلودگی شدید قرار گرفت. همچنین آنالیز تطبیقی متعارف نشان داد که نیترات، اکسیژن خواهی بیوشیمیایی و اکسیژن خواهی شیمیایی بیش ترین تاثیر را در پراکنش ماکروبنتوزها در ایستگاه های مطالعاتی دارد. در مجموع کیفیت آب رودخانه کارده نامطلوب ارزیابی شد و در بین ایستگاه های مطالعاتی شرایط ایستگاه یک نسبتا بهتر از ایستگاه های دیگر است. از میان شاخص های موجود شاخص های چند معیاره مطمئن تر می باشد. اما باید مطابق شرایط رودخانه های ایران کالیبراسیون این شاخص ها انجام شود.

کلیدواژه ها

آنالیز تطبیقی متعارف, ارزیابی زیستی, رودخانه کارده, سیگنال, ماکروبنتوزها, یکپارچگی زیستی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.