لیلا غفاری - دانشجوی دکتری تاریخ تطبیقی و تحلیلی هنر اسلامی، دانشگاه هنر، تهران، ایران
جمال عرب زاده - استادیار گروه نقاشی، عضو هیات علمی دانشگاه هنر، تهران، ایران

مقوله­ی بازنمایی از عهد باستان تاکنون، در شمار مولفه­­های ذاتی هنر بوده و به­عنوان عنصر لاینفک در تعریف آن، به شباهت اثر هنری با واقعیت اشاره دارد؛ چنان­که حد اعلای آن، مبدل شدن به رونوشتی از عالم واقع می­باشد. به باور ایوا بئر، نویسنده­ی کتاب پیکر انسان در هنر اسلامی، مفهوم بازنمایی در ادوار مختلف اسلام، با آنچه امروزه از آن مراد می­ شود، متفاوت است. مولف در این کتاب، به معیار­های متفاوت در بازنمایی بصری انسان قائل بوده، و خاستگاه آن­ها را در ویژگی­های فرهنگی و بومی جوامع مبدا برمی­شمارد؛ همان­طور­که در جهت ارائه­ی روند بازنمایی بصری انسان در هنر اسلامی، از دسته­بندی قومی-ملیتی و رویکرد در-زمانی بهره جسته است. لذا در این نوشتار سعی می­شود تا پس از مرور و بررسی فرمی و روش­شناختی کتاب، بر مبنای فصولی که نویسنده آورده، به تحلیل مفهوم بازنمایی بصری انسان در هنر اسلامی پرداخته شود؛ همچنین بر حسب موارد مقتضی، با اشاره به مصادیق و حکایات سایر رسالات ادبی و هنری اسلامی، دیدگاه مولف در این مقوله، مورد نقد و بازبینی واقع خواهد شد.

بازنمایی بصری, واقع­نمایی, پیکر انسان, چهره­نگاری, نقاشی ایرانی, هنر اسلامی