سعید نواب پور - Department of Plant Breeding and Biotechnology, Faculty of Plant Production, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Gorgan, Iran
احد یامچی - Department of Plant Breeding and Biotechnology, Faculty of Plant Production, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Gorgan, Iran
ساسان گل چشمه - Department of Plant Breeding and Biotechnology, Faculty of Plant Production, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Gorgan, Iran

مطالعه حاضر جهت طبقه بندی و بررسی تنوع ژنتیکی بین نمونه­های استبرق مناطق مختلف استان کرمان با استفاده از نشانگرهای ISSR انجام شد. در مجموع DNA مربوط به ۱۴ نمونه گیاهی با ۹ آغازگر ISSR با استفاده از واکنش PCR تکثیر شد و الگوی باندی آن ها به دست آمد. آغازگرهای مورد استفاده چندشکلی قابل قبولی (۳۵.۹۳) را نشان دادند به نحوی که حداقل و حداکثر شاخص اطلاعات چندشکل آغازگرهای به کار رفته در این مطالعه به ترتیب ۰.۱۱ برای آغازگر ISSR۹ و ۰.۴۱ برای آغازگرهای ISSR۳ و ISSR۸ بود. میزان شباهت ژنتیکی بر اساس شاخص نی از ۰.۴۰۵ تا ۰.۷۴۵ به دست آمد و کم ترین شباهت ژنتیکی بین نمونه های جیرفت ۳ و دوساری ۲ و بیشترین شباهت ژنتیکی بین نمونه های جیرفت ۱ و جیرفت ۲ بود. با استفاده از تجزیه خوشه ای به روش UPGMA، نمونه ها در چهار گروه قرار گرفتند که گروه های دوم و سوم نمونه های بیشتری را در خود جای دادند. از نظر نزدیکی ژنتیکی نیز دو نمونه جیرفت ۱ و جیرفت ۲ که در یک خوشه قرار داشتند، نزدیک تر بودند. همچنین نمونه های جمع آوری شده از عنبرآباد نسبت به سایر نمونه ها در فاصله ژنتیکی دورتری قرار داشت. تجزیه به مختصات اصلی نیز نشان داد مولفه های اول و دوم ۶۷ درصد از تنوع به دست آمده را توجیه می کنند. به طور کلی نشانگرهای ISSR برای طبقه بندی نمونه های استبرق مفید بود و با توجه به اطلاعات به دست آمده مبنی بر وجود تنوع ژنتیکی در بین نمونه های استبرق استان کرمان، از این تنوع می توان در آینده در به نژادی و تولید استبرق زراعی بهره جست.

Polymorphism, Genetic resources, Genetic distance, Medicinal plant, DNA marker, چندشکلی, ذخایر ژنتیکی, فاصله ژنتیکی, گیاه دارویی, نشانگر DNA