کانی شناسی و زمین شیمی عناصر لانتانید ذخیره کائولن شترخسب، جنوب شرق تربت حیدریه، شمال شرق ایران

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: مجله بلورشناسی و کانی شناسی ایران، دوره: 28، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_IJCM-28-4_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 308
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

علی اکبر احمدی

دانشگاه ارومیه

علی عابدینی

دانشگاه ارومیه

ساسان باقری

دانشگاه سیستان و بلوچستان

علی اصغر کلاگری

دانشگاه تبریز

چکیده

ذخیره کائولن شترخسب در ۷ کیلومتری جنوب­شرق تربت­حیدریه، استان خراسان رضوی، در شمال­شرق ایران قرار دارد. این ذخیره بخشی از پهنه فلززایی خواف-کاشمر- بردسکن است. پیمایش­های صحرایی و بررسی­های آزمایشگاهی نشان می­دهند که این ذخیره فرآورده دگرسانی سنگ­های آندزیتی ائوسن است. در این پژوهش نمونه­های کائولن با روش­های پراش پرتو X (XRD) و تصویربرداری با میکروسکوپ الکترونی روبشی اثر میدان (FE-SEM)، میکروسکوپ الکترونی روبشی مجهز به طیف­سنج پراش انرژی پرتوی X ((SEM-EDS و گرماسنجی تفاضلی (DTA) و وزن­سنجی گرمایی (TGA) بررسی شدند. بر اساس نتایج کانی شناسی، کائولینیت، ایلیت، هالویزیت، مونت­موریلونیت، کوارتز، آلونیت، جاروسیت، ناتروجاروسیت، آلبیت، مسکوویت، هماتیت، پیریت، ژیپس، روتیل، گالن و باریت بیشترین فازهای کانیایی در این ذخیره هستند. هالویزیت در این ذخیره از نوع ۷ انگستروم است و به شکل­های لوله­ای و تخته­ای دیده می­شود. آلونیت دارای شکل­های مکعبی دروغین و لوزی رخ است. الگوی توزیع عناصر خاکی نادر (REE) و نسبت­های لانتانیدی بیانگر نقش موثر  pH و تغییرات دمایی در گسترش این ذخیره هستند. ضرایب همبستگی بین عناصر نقش ارزنده رس­ها، هماتیت، روتیل و کانی­های فسفردار در تمرکز لانتانیدها را آشکار می­سازند. کاهش بی­هنجاری Ce در نمونه­های کائولن نسبت به سنگ اولیه آندزیتی نشانگر کاهش گریزندگی اکسیژن طی گسترش فرایندهای کائولینیتی­شدن در ذخیره شترخسب دارد.    

کلیدواژه ها

Kaolin deposit, host minerals, geochemistry, REEs, Shotorkhosb, Torbat-e-Heydarieh., ذخیره کائولن؛ کانی های میزبان؛ زمین شیمی؛ عناصر خاکی نادر؛ شترخسب؛ تربت حیدریه.

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.