بررسی کانی سازی مس±طلا نوع رگه ای رخداد معدنی سنگان (جنوب شرق تربت حیدریه)، براساس ویژگی های کانی شناسی، زمین شیمی و سیال های درگیر
- سال انتشار: 1399
- محل انتشار: مجله بلورشناسی و کانی شناسی ایران، دوره: 29، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_IJCM-29-1_002
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 326
نویسندگان
Department of Geology, Faculty of Science, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran
Department of Geology, Research Center for Ore Deposit of Eastern Iran, Faculty of Science, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran
Department of Geology, Research Center for Ore Deposit of Eastern Iran, Faculty of Science, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran
چکیده
گستره اکتشافی سنگان واقع در جنوب شرق تربتحیدریه در استان خراسان رضوی، از نظر زمینشناسی ناحیهای در نیمه شرقی کمربند ماگمایی خواف-کاشمر-بردسکن قرار دارد. قدیمیترین واحد منطقه رسوبهای دگرگونی سازند شمشک (اسلیت، شیست، کوارتزیت) هستند که مورد نفوذ توده گرانیتی کافردوغ قرار گرفتهاند. دایکهایی با ترکیب کوارتز مونزوسینیت و دیوریت در آخرین مرحله فعالیت ماگمایی در این واحدها نفوذ کردهاند. کانهزایی با کنترل ساختاری در راستای گسلهای فرعی منشعب شده از گسل بزرگ درونه با روندهای کلی شمال شمالی غربی-جنوب جنوب شرقی تا غرب شمال غربی-شرق جنوب شرقی (شیب ۶۰ تا ۹۰ درجه به سمت جنوب و غرب) و شمال شرقی-جنوب غربی (شیب ۵۰ تا ۷۰ درجه به سمت شرق) شکل گرفته است. بیشتر ذخیره معدنی در پهنههای گسلی واحد دگرگونی شمشک در نتیجه تهنشست از سیال گرمابی کانهدار در فضای خالی گسلها به عنوان سیمان قطعات برش گسلی تشکیل شده است. کانهزایی درونزاد در قالب کالکوپیریت به عنوان کانه اصلی و به مقدار کمتر پیریت همراه با کانیهای باطله کوارتز و باریت دیده میشود. کانیهای ثانویه مالاکیت، کریزوکلا، کالکوسیت، نئوتوسیت و اکسیدهای ثانویه آهن کانیسازی پهنه اکسیدی و برونزاد رگهها را تشکیل میدهند. ساخت و بافتهای رگهای-برشی، پرکننده فضای خالی، رگچهای و جانشینی ثانویه از ویژگیهای رگههای کانیسازی این منطقه هستند. سیلیسی شدن دگرسانی اصلی در ارتباط با کانهزایی است. نتایج زمین شیمی رگهها، افزون بر مقدار بالای عنصر مس (تا بیش از ۵ درصد)، ناهنجاری قابل توجه طلا تا ۴/۰ گرم در تن را نشان میدهد، در حالیکه سایر عناصر فلزی مهم ناهنجاری ندارند. با این وجود، عناصر مس، سرب، روی، نقره و مولیبدن همبستگی زمین شیمیایی مثبت خوبی دارند، اما طلا با بیشتر عناصر (به جز نقره) همبستگی نشان نمیدهد. بررسی سیالهای درگیر اولیه دوفازی غنی از مایع کانی کوارتز و باریت به همراه نتایج کانهنگاری دو فاز کانهزایی درونزاد را نشان میدهد. بر این اساس، کانیسازی اولیه در فاز اصلی از سیال گرمابی درونزاد با دمای ۲۷۴ تا ۳۱۸ درجه سانتیگراد و شوری ۳/۷ تا ۱۲ درصد وزنی معادل نمک طعام شکل گرفته است. فاز تاخیری مربوط به کانهزایی باریت از سیالی با دمای ۲۰۰ تا ۲۵۹ درجه سانتیگراد و شوری ۲/۱۰ تا ۴/۱۱ درصد وزنی معادل نمک طعام تشکیل شده است. دادههای دما و شوری نقش فرایندهای آمیختگی سیالها و رقیقشدگی توسط سیالهای جوی سرد و رقیق را در تشکیل ذخیره معدنی نشان میدهد. براساس ویژگیهای کانیشناسی، ساخت، بافت، دگرسانی، زمین شیمی رگهها و نتایج بررسی سیالهای درگیر، رخداد معدنی سنگان بیشترین شباهت را با کانسارهای رگهای-گرمابی نوع مس±طلا فراگرمایی نشان میدهد.کلیدواژه ها
Mineralogy, geochemistry, fluid inclusion, Sangan mineral occurrence, epithermal Cu±Au, Khaf-Kashmar-Bardaskan belt., کانی شناسی, زمین شیمی , سیال های درگیر, رخداد معدنی سنگان, مس±طلا فراگرمایی, کمربند خواف-کاشمر-بردسکناطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.