احسان یاری - استادیار علوم سیاسی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.
حسین غضنفری - کارشناسی ارشد مطالعات منطقه ای گرایش خلیج فارس دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.

سلسله انقلاب ها و اعتراضات در کشورهای عرب خاورمیانه و شمال آفریقا که از سال ۲۰۱۰ آغاز شد به عنوان پدیده ای فراگیر با وسعت عملکرد بالا اکثر کشورهای عربی منطقه ی خاورمیانه و شمال آفریقا را در نوردید و کشورها بطور مستقیم و یا غیرمستقیم از تبعات منفی این بحران متضرر شدند. اما در این بین کشور قطر نه تنها درگیر این گونه اعتراضات نشد، بلکه با تثبیت ثبات سیاسی در داخل توانست اهداف مورد نظر خود را پیگیری نموده و به نقش آفرینی رو به گسترش خود در منطقه ادامه دهد. در این پژوهش نویسندگان درصدند دریابند که با توجه به شباهت های ساختاری نظام سیاسی در کشورهای منطقه علی الخصوص شیخ نشین های خلیج فارس، چگونه در شرایطی که کشورهای دیگر درگیر مقابله با بحران سیاسی ناشی از بهار عربی بودند و یا برای جلوگیری از ورود تبعات آن به درون مرزهای خود تلاش می کردند، قطر با اتخاذ رویه ای گوناگون و با کمترین تنش در داخل به پیگیری اهداف سیاست خارجی خود پرداخت؟ نویسندگان با استفاده از رویکردی تحلیلی-جامعه شناختی و بهره گیری تلفیقی از نظریات جامعه شناسی سیاسی و اقتصاد سیاسی به این نتیجه دست یافتند که پیگیری عوامل بلندمدت و کوتاه مدت مشروعیت زا در کنار سازوکار اقتصاد رانتی و اقدامات عاجل دولت قطر در برهه زمانی وقوع تحولات بهار عربی، در ثبات سیاسی قطر نقش اساسی ایفا کرده اند.

قطر, ثبات سیاسی, خاورمیانه عربی, خلیج فارس, اقتصاد سیاسی