راهکارهای پایداری اجتماعی-زیست محیطی در معماری خانه های سنتی دزفول

در گام دوم انقلاب اسلامی ایران که تحقق تمدن نوین اسلامی یکی از اهداف مهم آن است، تلاش در راستای شکل گیری معماری و شهرسازی در تراز این تمدن واحیا و ارتقای ارزش های مغفول در معماری و شهرسازی اصیل ایرانی-اسلامی امری ضروری است. با توجه به این که خانه ها کلیدی ترین دانه در بافت شهرها هستند، و خانه های سنتی ایران همواره الگوی مناسبی برای مسکن پایدار در اقلیم، فرهنگ و زمانه خود بوده اند، لذا با مطالعه دقیق این خانه ها و استخراج الگوی معماری آنها در اقلیم های مختلف کشور و ارتقا این الگوها با توجه به دستاوردهای اخیر حوزه پایداری و انرژی می توان گامی اساسی برای شکل گیری معماری و شهرسازی پایدار برداشت.بنابر آنچه اشاره شد، مساله ای که این پژوهش در نظر دارد به آن بپردازد ارایه راهکارهایی در حوزه پایداری اجتماعی – زیست محیطی در معماری خانه است و نمونه مطالعاتی آن خانه های دزفول در نظر گرفته شده است، زیرا خانه های دزفول با کالبدی درونگرا اما نسبتا متفاوت نسبت به دیگر خانه های ایرانی در منابع مختلف کم و بیش مغفول مانده اند و پژوهش حاضر سعی دارد تا ابعاد مختلف پاسخگویی این خانه ها به شرایط اقلیمی و فرهنگی این شهر را بررسی کند.روش انجام این پژوهش تفسیری– تاریخی است بدین معنا که از طریق مطالعات میدانی و کتابخانه ای مدارک مورد نیاز از خانه های سنتی شهر دزفول گردآوری شده و با تکنیک مشاهده ی فعال به استخراج راهکارهای پایداری اجتماعی و زیست محیطی در آن پرداخته شده است.این پژوهش نشان می دهد که عواملی در کالبد خانه های دزفول چون عدم تقارن کامل، نیمه درونگرایی، نوع متفاوت زندگی در فضای باز و نیمه باز، نوع زندگی زیر زمینی، وسعت کم ، تناسبات حیاط مرکزی ها و حتی تزیینات این خانه ها همگی ریشه هایی در اقلیم و فرهنگ این شهر دارد و نحوه ی معماری این خانه ها درراستای تامین پایداری محیطی و اجتماعی بوده است.

کلیدواژه ها:

خانه های سنتی دزفول ، پایداری اجتماعی ، پایداری زیست محیطی ، تمدن نوین اسلامی