آناهیتا اریس - پژوهشگر دکتری دانشکده هنر و معماری دانشگاه تربیت مدرس،
محمدرضا بمانیان - استاددانشکده هنر و معماری دانشگاه تربیت مدرس
محمدجواد مهدوی نژاد - استاد دانشکده هنر و معماری دانشگاه تربیت مدرس

یکی از مفاهیمی که در مطالعات نظری معماری از آن بسیار سخن گفته شده، مفهوم " مراکز" است.این پژوهش بر آن است که به اهمیت نقش مرزها و حریم ها در شکل دهی به مراکزدر معماری بپردازد. پرسش اصلی در این پژوهش، چگونگی ظهور مراکز و مرزبندی در بخشهای گوناگون معماری است. درابتدا، با مطالعات انجام شده، به اهمیت مراکز در معماری پرداخته میشود و سپس با واکاوی تاثیراتی که مرزها در آثار معماری می آفریند، مفهوم تعریف مراکز، مطرح می گردد که به عنوان یکی از نظامهای اصلی و شاکله موجود در معماری مورد بحث است و ۴ شاخص اصلی تمایز بخشی، نفوذپذیری، ارتباط بصری و مقیاس برای بازشناسی آن معرفی می گردد و مصداق این مفهوم در نمونه هایی از خانه های سنتی ایران، مورد بررسی قرار میگیرد. نکته بدیع این پژوهش این است که نشان میدهد در طراحی، به کارگیری مرزها به تعریف فضایی و ایجاد مراکز می انجامد و چه نقش مهمی در طراحی ایفا می نمایند.

مراکز و معماری، مرزها و حریم ها، هندسه معماری، خانه های سنتی ایران