طراحی و مناسب سازی فضاهای شهری در راستای حقوق معماری معلولین در تهران

سازمان بهداشت جهانی در سال ۱۹۸۱ توانبخشی را اولین پاسخ به ناتوانی و معلولیت تعریف کرده ، که به سه مرحله توان بخشی پزشکی، توانبخشی حرف های و توانبخشی اجتماعی قابل تقسیم است. یکی از مسائلی که در توانبخشی اجتماعی بررسی می شود، مناسب سازی معابرفیزیکی و اماکن شخصی و اجتماعی و ابزار فرد معلول برای کم کردن مشکلات روزمره اوست، که می تواند در خودکفایی و بهبود روانی معلول و در بازگرداندن او به زندگی نقشی مهم داشته باشد . شبکه معابرکه در قالب برنامه ریزی فیزیکی و معماری تعریف می شود در هر شهر، عامل ارتباطی فضاهای شهری است که با مناسب سازی آن برای فرد معلول، بسیاری از مشکلات این قشر از جامعه حل می شود. در ایران سیر تکامل شهر وتنوع محیطی آن بر پایه تمرکز نهادهای قدرت سیاسی، اقتصادی، اجتماعی دولت بوده و با توجه به حاکمیت دولت در هدایت و رهبری امور شهری، مشکلاتی چون عدم مشارکت و نقش مردم وجامعه،تجمع امکانات در شهرها مهاجرت های بیرویه به کلان شهرها از جمله تهران، با رشد بیرویه شهرنشینی مواجه بوده، به طوریکه امنیت و سلامت اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی شهر و اقشار مختلف شهروندان از جمله معلولین را تحت الشعاع قرار داده است. در کلان شهر تهران از یک طرف افزایش جمعیت، رشد مهاجرت،فقدان زیر ساختهای مناسب شهری از جمله برنامه ریزی و ارائه خدمات حمل و نقل شهری، لحاظ نکردن بعضی از اقشار خاص جامعه در طرحهای توسعه شهری و از طرف دیگر، مسائلی مانند سطح فیزیکی شهر، عناصر موجود در فضاهای شهری، استفاده از وسائل حمل و نقل عمومی، تجهیزات و تاسیسات شهری، تراکم جمعیت در فضاهای شهری، فعالیت و کارکردهای شهری، علائم و تجهیزات بصری و اطلاعاتی، و عدم برنامه ریزی مناسب، طراحی نامناسب شهری مشکلات و موانعی را برای معلولین به وجود آورده است. نتایج این مقاله نشان می دهد به رغم اقدامات سیاست گذاری و قانونگذاری قابل توجه ملی و محلی، مدیریت شهری تهران ازیک برنامه منسجم و پایدار و سازو کارهای نظارتی، کنترلی و هماهنگی های سازمانی کارآمد در زمینه مناسب سازی فضاهای شهری برای معلولان برخوردار نمی باشد. بنابراین راهبردی بودن مدیریت شهری با مشارکت مردم میتواند محیط شهر برای معلولین از نظر برنامه ریزی و طراحی شهری و ایمنی و امنیت شهر، مناسب سازد. تدوین نظامی هماهنگ از حمل و نقل شهری و ارائه سیاست های کیفی در این ارتباط از طرف مدیریت باعث مناسب سازی بهتر برای معلولین وتامین امنیت وسلامت شهری آنها میشود. روش تحقیق این مقاله از نظر هدف کاربردی و اطلاعات سطح اول این تحقیق از روش تحلیلی و توصیفی و با استناد به مطالعات کتابخانه ای و پژوهش های میدانی جمع آوری شده است.

کلیدواژه ها:

معلولین ، طراحی ، مدیریت شهری ، مناسب سازی ، امنیت ، طراحی شهری