تحلیلی بر کیفیت زیبایی شناسی نمای حیاط های خانه های قاجار کرمان از منظر تناسبات دید ناظر (بررسی چهار نمونه موردی)

خانه به عنوان مکانی که بیشترین زمان زندگی انسان در آن سپری میشود همواره موردتوجه معماران و طراحان بوده است و همگی سعی در طراحی این فضا به باکیفیت ترین وجه ممکن داشته اند. یکی از عوامل تاثیرگذار بر هرچه باکیفیت تر درک شدن یک بنا کیفیات زیبایی شناسی آن است. در معماری سنتی ایران هندسه و علی الخصوص تناسبات نقش کلیدی در مباحث زیبایی شناسی داشته اند. خانه های سنتی ایران در دوره قاجار همواره به عنوان نمونه هایی ارزشمند و مهم در بین معماران ایرانی تلقی شدهاند. این خانه ها مشتمل بر فضاهای متعددی هستند که یکی از مهمترین آنها حیاط هایشان میباشد که شاکله و تقسیم بندی خانه را تحت تاثیر قرار داده اند. پیرامون حیاطها فضاهای متنوعی جانمایی شده که نمای آنها زیبایی حیاط را تحت تاثیر قرار میدهد. هدف از این پژوهش تحلیل تناسبات دید ناظر در نماهای پیرامون حیاطهای خانه های قاجار کرمان می باشد. روش پژوهشی این نوشتار به صورت ترکیبی از مطالعات کتابخانه ای، استدلال منطقی و راهبرد نمونه موردی است. نمونه های انتخاب شده چهارخانه دوره قاجار کرمان میباشد. خانه ها در تطابق حداکثری با بنای اصلی مدلسازی شده و دید ناظر در آنها موردمطالعه قرار گرفت . طبق نتایج به دست آمده اگرچه یک عدد خاص و دقیق برای تناسبات هر قسمت بهدست نیامد اما محدوده هایی مشخص گردید که به تواتر در بناهای مدنظر تکرار شده است. این محدوده پرتکرار نشان از آن دارد که معماران بومی حدودی را برای تناسبات جداره های حیاط و همچنین ابعاد حیاط اصلی در ذهن داشتهاند. این محدودهها در دیدگاه آنها میتوانسته کیفیت زیبایی شناسی قابل قبولی را برای ناظر و کاربر خانه که مدت زمان زیادی را در آن زندگی میکند در پی داشته باشد.

کلیدواژه ها:

حیاط خانه ، تناسبات ، دید ناظر ، کیفیت ، زیبایی شناسی ، خانه های قاجار کرمان