مریم ابراهیم پور - استادیار گروه شهرسازی/ دانشگاه خاوران،
ابوالفضل منصوری اطمینان - دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری/ دانشگاه خاوران
زهرا جازم - دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی آمایش سرزمین/ دانشگاه تهران

بافتهای ناکارآمد شهری به طور عام و بافتهای فرسوده شهری به طور ویژه یکی از موارد مطرح در کلیه شهرهای ایران و جهان است که در پیرامون هسته تاریخی شهر شکل گرفته و جز بافت معاصر شهری محسوب میشود. این محدودههای شهری به دلیل ناپایداری کالبدی، ناکارآمدی زیرساختهای شهری، ناهنجاری اجتماعی و نابسامانی کارکردی دچار رکودو فرسودگی شده اند. ساکنان اینگونه بافتها از مسائل و مشکلات متعددی در ابعاد گوناگون کالبدی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی رنج می برند. ازآنجاکه برنامه ریزی برای بهسازی، نوسازی و بازسازی شهری شیوهای برای بازگرداندن تعادل در کارکرد درونی سامانه شهری و هدف آن تداوم بخشی به ارزش های سکونتگاه های شهری است پس از جنگهای جهانی (بهطور ویژه جنگ جهانی دوم) و آسیبهای جدی به ساختار شهری، مرمت با روشهای گوناگون به کار گرفته شد. هرچند تفاوتهای عمیقی بین ویژگی ها و شرایط اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ایران و بافتهای شهری آن با سایر کشورها به ویژه غرب وجود دارد اما ارزیابی دیدگاه ها و تجربیات جهانی میتواند درسهای بزرگی برای روش مداخله در بافتهای کهن شهری به دنبال داشته باشد بدین ترتیب ضروری است از تجربیات جهانی استفاده شده و به ارتقای دانش و تحقق نوسازی پرداخت. بنابراین بررسی سیر تجارب مرمت شهری در ایران و انگلستان بیش از هر چیز در جهت روشن ساختن اختلافات و ریشهیابی معضلات امروز بافت کهن میتواند موثر باشد. درنتیجه پژوهش حاضر بر آن است تا به قیاس تطبیقی بین روند مداخله در بافتهای فرسوده شهری بین کشورهای ایران و انگلیس بپردازد. درنتیجه، این پژوهش، از حیث روش جز پژوهش های کیفی، به لحاظ هدف جز پژوهش های کاربردی و به لحاظ ماهیت در زمرهی۵ پژوهشهای توصیفی، تحلیلی و تطبیقی است. روش جمع آوری اطلاعات این پژوهش مبتنی بر دادههای اسنادی بوده و برای تحلیل داده ها از قیاس تطبیقی و روشهای قیاسی بهره گرفته شده است. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که روند مداخله در بافت های فرسوده شهری ایران و انگلیس از دهه ۱۹۵۰ میلادی تاکنون بیانگر به کارگیری رهیافت های مختلفی جهت مداخله و حذف فرسودگی بوده است که این سیر تطور از اهداف کالبدی اولیه به اهداف مختلف اقتصادی و اجتماعی، فرهنگی و محیطی در بافتهای ناکارآمد شهری رسیده است.

بافت فرسوده شهری، بهسازی، نوسازی، بازسازی، کشور ایران، کشور انگلیس