بررسی تطبیقی نور در معماری نیایشگاه های ادیان توحیدی (نمونه های موردی : کنیسه ، کلیسا و مسجد جامع سنندج)

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: کنفرانس ملی معماری، عمران، شهرسازی و افق های هنر اسلامی در بیانیه گام دوم انقلاب
  • کد COI اختصاصی: ICACU01_0212
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 533
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

کیوان لطفی

دانشجوی کارشناسی ارشد معماری و انرژی ، دانشکده معماری و شهر سازی ، دانشگاه هنر اسلامی تبریز

احد نژادابراهیمی

دانشیار دانشکده معماری و شهر سازی،دانشگاه هنر اسلامی تبریز

چکیده

ضمن شناخت مفهوم کامل نور در سه دین توحیدی اسلام ، یهودیت و مسیحیت از نظر نمادین و معنوی ، کاربرد آن را در معماری این ادیان مورد بحث قرار دادیم و به تمایزات و تشابهاتی پی بردیم . از جمله اینکه در هر سه دین نور نمادی مقدس از جلوه معبود است . اما اختلافاتی هر چند از نظر کاربردی مشاهده می شود مثلا در معماری کنیسه و کلیسا نور بر تمرکز گرایی تاکید دارد . بطور مثال در کنیسه ، نور بر روی سکوی مرکزی کنیسه (تواء ) جایی که خاخام می ایستد متمرکز است، تا هم از نظر عملکردی نور کافی برای مطالعه صفحات تورات تامین شود و هم از لحاظ بصری تاکیدی بر جایگاهش باشد. درمورد نور پردازی کلیسا در مقایسه با کنیسه اختلافاتی دیده می شود . گاهی نور یک تاکید نمادی صرف بر جلوه مسیح است و گاهی بر محراب شرقی متمرکز است. در اینجا شاید از نظر کاربرد نور ، تشابهی بنیادین باشد میان کلیسا با کنیسه . اما نور در مساجد بگونه ای متفاوت بکار رفته است : در بیشتر موارد تمرکز گرایی دیده نمی شود ، چرا که فضای مسجد همانند مدرسه است که در آن همه افراد به مطالعه قرآن و کتاب دعا می پردازند و نمازگزاران خودشان فعال هستند ( بر خلاف کنیسه و کلیسا که در بیشتر موارد نماز گذار صرفا شنونده است ) . از لحاظ قدسی در معماری مساجد از نمادهای صرف استفاده نکرده اند ( در رابطه با نور پردازی) آنها بیشتر این فضا را به وسیله ترکیب نور و رنگ و تضاد های نوری ایجاد کرده اند و جوی روانی و اسرار آمیز و روحانی را خلق کرده اند .

کلیدواژه ها

نور در معماری مذهبی ، کنیسه سنندج ، کلیسا سنندج ، مسجد جامع سنندج ، ادیان توحیدی

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.