معصومه زمانی سعدآبادی - دانش آموخته کارشناسی ارشد پژوهش هنر، دانشگاه هنر اسلامی تبریز،
ابوالفضل عبداللهی فرد - استادیار دانشکدههنرهای تجسمی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز،

پس از استقرار اسلام در ایران هنر شیشه گری در قرون سوم و چهارم هجری قمری رواج یافت و به لحاظ فرم و تزیینات تغییراتی کرد به طوریکه در تزیین این آثار از نقوش متنوعی استفاده شده است. این پژوهش با هدف بررسی و تبیین وجوه بصری عناصر هندسی بر روی آثار شیشهای ایران صورت پذیرفته است. بنابراین سوال مطرح شده در پژوهش حاضر این است که عناصر تزیینی هندسی بر روی آثار شیشه ای ایران در قرون ۳-۴ ه.ق کدام بوده و با چه تکنیکی اجرا شده است؟ روش تحقیق توصیفی-تحلیلی بوده و اطلاعات و داده ها از طریق منابع کتابخانه ای گردآوری شده است. آثار شیشه ای مزین شده با عناصر هندسی در قرون مذکور به عنوان جامعه پژوهش تعریف شده که از این میان ۷۲ اثر به روش نمونه گیری قضاوتی انتخاب و تحلیل شده است. نتایج پژوهش نشان میدهد عناصر هندسی بر روی آثار شیشه ای ایران در قرون ۳-۴ ه.ق ساده بوده و اغلب شامل نقوش دایره و بیضی است. اگرچه سایر نقوش چند ضلعی بر روی آثار شیشه ای نقش بسته است. تکنیک اجرای عناصر هندسی بر روی آثار شیشه ای مورد مطالعه، تراش و نقوش قالبی است.

هنر شیشه گری ایران، عناصر تزیینی، نقوش هندسی.