سیدمهدی امینی نسب - دانشجوی کارشناسی ارشد محیط زیست دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده منابع طب

یکی از موضوعاتی که امروزه در دنیا با آن مواجه ایم ، خروج گازهای گلخانه ای بوده که علت اصلی آن گرم شدن جهانی هوا می باشد. با تخریب خاک رژین آب و هوایی جهان دچار تغییراتی می گردد. دوران های بحرانی آب و هوائی بیان میدارد که رابطه ای میان تخریب خاک و اثر گازهای گلخانه ای وجود دارد. برآورد شده است که در کل دنیا، 562 میلیون هکتار از اراضی کشاروزی و 685 میلیون هکتار از اراضی مرتعی، تحت شرایط تخریب خاک قرار دارند. غلظت دی اکسید کربن اتمسفر در دوران قبل از صنعتی شدن PPM 280 بوده که درسال 1965 به 365 PPM رسیده و بعد از آن بطور پیوسته با نسبت 0/5 درصد در هر سال افزایش داشته است. در سالهای 1998-1800 ازکل میزان کربن منتشر شده به اتمسفر، حدود 25pg در نتیجه فرسایش و 55 pg در نتیجه شخم و کشت و زرع تخمین زده شده است. و برای کل خاک این رقم خروجی به اتسمفر حدود 80pg بوده است. اگرچه فرایندهای کشاورزی منبع اصلی غنای کربن اتسمفری نیستند ولی بعنوان منبع مهمی بشمار می روند. قابلیت تجزیه کربن آلی خاک (SOC) در خاکهای زراعی جهان حدود 0/43-0/57 pg C/YR می باشد که 0/08-0/12 آن از طریق کنترل فرسایش خاک، 0/03-0/02 آن از طریق احیاء خاک ، 0/175-0/015 از طریق زراعت حفاظتی و مدیریت بقایای گیاهی و 0/24-0/18 آن از طریق بهسازی سیستم های زراعی – تولیدی تحت مدیریت قرار می گیرند. لذا مدیریت مطلوب خاک، می تواند یکی از راه های کاهش گرم شدن جهانی هوا محسوب گردد. برخی از راهکارهای پیشنهادی بدین منظور عبارتند از : 1ـ جنگل کاری و مدیریت پوشش های گیاهی 2ـ احیاء خاکهای شور، آلوده و فاقد مواد مغذی 3ـ زراعت حفاظتی ، استفاده از بقایای گیاهی بعنوان مالچ 4ـ استفاده معقولانه از کودها و مدیریت تلفیقی مواد مغذی مربوط به آن 5ـ دقت در زراعت یا مدیریت ویژه خاک منطقه مورد نظر 6ـ توجه به حفاظت آب، برداشت آب و چرخه آن از طریق آبیاری قطره ای، کشاورزی آبی، نیمه آبی و مدیریت سفره آب های زیر زمینی 7ـ استفاده از زمین های حاشیه ای بعنوان حفاظ طبیعی و جلوگیری از زراعت در آنها 8ـ بهبود سیستم های تولیدی – زراعی 9ـ مدیریت حوزه آبخیز 10ـ احیاء تالایها و …

مدیریت ، خاک ، گرم شدن جهانی هوا