محمد سعید جعفری - گروه مهندسی آبیاری و ابادانی، دانشکده مهندسی و فناوری کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران
حمیده نوری - گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، دانشکده مهندسی و فناوری کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران
عبدالمجید لیاقت - گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، دانشکده مهندسی و فناوری کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران
حامد ابراهیمیان - گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، دانشکده مهندسی و فناوری کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران

کاهو یکی از مهم ترین سبزی های برگی است که بیشتر برای مصارف تازه­خوری و سالادی استفاده می شود. هدف از انجام این پژوهش بررسی تاثیر هم زمان سطوح مختلف آب و نیتروژن بر عملکرد کاهو رقم آیسبرگ و یافتن بهترین میزان آبیاری و کودآبیاری نیتروژن برای تولید این گیاه در روش آبیاری قطره ای بود. کشت کاهو رقم آیسبرگ، به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار، در سال ۱۳۹۷ شامل سه تیمار آبیاری (I۲،  I۱و I۳ به ترتیب برای تامین ۱۰۰%، ۸۰% و ۶۰% تبخیر- تعرق گیاه) و چهار تیمار نیتروژن (N۳، N۲، N۱ و N۴ به ترتیب مجموعا ۱۰۵، ۷۰ و ۳۵ و صفر کیلوگرم نیتروژن در هکتار) و در سال ۱۳۹۸ شامل دو تیمار آبیاری (I۱ و I۳) و دو تیمار نیتروژن (N۱ و N۴) بود. نتایج حاکی از تاثیر تیمارهای آبیاری، نیتروژن، و اثر متقابل آن ها بر عملکرد بازارپسند کاهو بود اما ماده خشک تولیدی تنها تحت تاثیر تیمارهای آبیاری و نیتروژن قرار گرفت. حداکثر عملکرد بازارپسند و ماده خشک تولیدی، به ترتیب برابر با ۱/۶۶ تن در هکتار و ۲/۲۷۲۸ کیلوگرم در هکتار برای تیمار آبیاری کامل با ۱۰۵ کیلوگرم نیتروژن در هکتار (I۱N۱) به دست آمد. حداقل عملکرد بازارپسند و ماده خشک تولیدی نیز مربوط به تیمار ۶۰% تبخیر- تعرق با ۳۵ کیلوگرم نیتروژن در هکتار (I۳N۳)، به ترتیب برابر با ۵/۳۷ تن در هکتار و ۶/۱۹۲۹ کیلوگرم در هکتار بود. حداکثر و حداقل بهره­وری آب آبیاری برای عملکرد بازارپسند کاهو به ترتیب برابر ۲۱/۶۳ و ۱۵/۳۸ کیلوگرم بر مترمکعب برای تیمار I۲N۱ و I۳N۳ به دست آمد. تابع های تولید خطی و غیرخطی عملکرد-آب و عملکرد-نیتروژن برای کاهو رقم آیسبرگ به دست آمد که در شرایط محیطی مشابه در تحقیقات و کاربردهای اجرایی می تواند مورد استفاده قرار گیرد. 

تابع تولید, کم آبیاری, کود نیتروژن, عملکرد بازارپسند, کاهو رقم آیسبرگ