بازنمایی یا بازساخت تطور ساختاری شخصیت جنید بغدادی در برخی آثار عرفانی

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: فصلنامه ادبیات عرفانی و اسطوره شناختی، دوره: 17، شماره: 63
  • کد COI اختصاصی: JR_MMJ-17-63_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 509
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

ناصر امیرمحمدی

دانشجوی دوره ی دکتری زبان و ادبیات فارسی واحد جیرفت ،ایران

نعمت اصفهانی عمران

استادیار، دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت ،جیرفت، ایران

حمید طبسی

ستادیار، دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت،جیرفت، ایران

چکیده

در میان عارفان شهیر تاریخ اسلامی، نام ابوالقاسم جنید بغدادی کم همتاست. او به اعتبار درجات بالای سلوک، تحسین و تایید معاصرانش و البته کرامات و عبارات لطیفی که از او نقل شده، جایگاه ممتازی دارد. عمده آشنایی مخاطبان فارسی زبان در عصر حاضر، تنها با توجه به ذکر وی در تذکرهالاولیای عطار است؛ با این حال بررسی ها نشان می دهد که بسیاری از آثار عرفانی و تذکره های دیگر نیز، توجه ویژه ای به این شخصیت داشته اند. بررسی های بیشتر، گویای این موضوع است که در بسیاری از تذکره ها و آثار عرفانی، سخن از یک جنید واحد نمی شود، بلکه در ادوار مختلف و زیر قلم آفریننده نویسندگان، معرفی و تشریح شخصیت جنید تفاوت هایی پیدا کرده است. مقاله حاضر با روش توصیفی تحلیلی می کوشد شکل ساختاری پنهان این روایات گوناگون درباره این عارف را بررسی و تبیین نماید. نتایج نشان می دهد که تنها با در نظر گرفتن و کنار هم قرار دادن این آثار متفاوت، می توان به شکل ساختاری، سیمای واحدی از جنید رصد کرد. هرچند سلایق نویسندگان بنا بر دلایل مختلف، یکسان نیست، اما گویی به تدریج در متون آنها، سیمای جنید، کمالی مجزا بیش از آنچه این عارف شهیر در زمان حیات واقعی اش تجربه کرده، یافته است.

کلیدواژه ها

جنید بغدادی, متون عرفانی, شخصیت, ساختارگرایی, تذکرهالاولیا

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.