علی نصیریان - استادیار، گروه مهندسی عمران، دانشکده مهندسی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران
مهدی ملازاده - استادیار، گروه مهندسی عمران، دانشکده مهندسی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران
علی ولوی - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه مهندسی عمران، دانشکده مهندسی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

زبری لوله ها در شبکه های توزیع آب به دلیل وجود اتصالات، نحوه نصب و پیچ و خم های ایجاد شده، با مقدار آزمایشگاهی متفاوت است. گذشت زمان و فرسوده شدن لوله ها و رسوب گیری نیز از عوامل موثر بر زبری هستند. ازاین رو باید در زمان مدل سازی شبکه، زبری لوله ها کالیبره شود. در این پژوهش، به منظور کالیبراسیون زبری، یک روش بهینه یابی جدید با نام روش تحلیل حساسیت، معرفی شد. در این روش ابتدا گروه بندی لوله ها بر اساس جنس و قطر لوله ها انجام می شود. سپس با استفاده از تحلیل حساسیت مشخص می شود که تاثیر تغییر زبری گروه های مختلف بر روی فشارهای گره ای چه مقدار است. در ادامه، کالیبراسیون زبری به ترتیب اهمیت گروه ها انجام می شود. این روش بر روی یک شبکه واقعی با تغییرات فرضی بررسی شد. به منظور مقایسه کارایی این روش، جواب های به دست آمده با نتایج به دست آمده از ابزار کالیبراسیون نرم افزار WaterGEMS مقایسه شد. برازندگی به دست آمده از روش این پژوهش با ۱۱۰ تکرار و خروجی نرم افزار WaterGEMS با ۲۰۰۰ تکرار در شبکه بررسی شده به ترتیب ۰۲/۰ و ۱۵/۱ سانتی متر است. نتایج به دست آمده، توانایی زیاد روش مورد استفاده در کالیبراسیون زبری شبکه لوله ها را نشان می دهد.  

کالیبراسیون, فشارهای گره ای, شبکه های توزیع آب, زبری لوله ها, بهینه سازی