محمد تقی دشتی - دکتری حقوق عمومی و عضو هیئت علمی مرکز پژوهشی مبنا
محمد مهدی فر - دانشجوی کارشناسی ارشدحقوق عمومی، دانشکده حقوق، دانشگاه تهران(پردیس فارابی)

یکی از مقدمات مهم تشکیل جامعه سیاسی، جامعه پذیری افراد آن و پذیرش لوازم زیست جمعی سیاسی است. در مکاتب مختلف برای دستیابی به این مهم، روشهای گوناگونی از قبیل آموزش درون خانواده، تقویت گروههای مدنی، برخوردهای قضایی با متخلفین و... ارائه شده است. مقاله پیش رو با بررسی نماز جماعت به عنوان یک عمل جمعی، در صدد شناسایی کارکردها و ظرفیت های آن برای نهادینه کردن آموزه های حقوق عمومی و بایسته های تشکیل و قوام جامعه سیاسی است. در این پژوهش کیفی، سعی شده با مراجعه به متون معتبر روایی و فقهی، گزاره های حقوق عمومی باتاکید برجامعه سیاسی، استنباط و به نحو استقرائی آموزه های موثر در حوزه حقوق عمومی و نهادینه سازی جامعه سیاسی که نماز جماعت آنها را در افراد نهادینه می کند، استخراج گردد. تعالیمی مانند ایجاد و تقویت نظم اجتماعی، حفظ هویت فردی در عین اجتماع گرایی، نحوه انتخاب رهبر، انعطاف پذیری و توجه به وضعیت افراد، ارتقاء بهداشت عمومی، عدم توقف امر عمومی بر شخص واحد، ارتقاء فرهنگ مشارکت اجتماعی، شایسته گزینی، مسئولیت پذیری فرد منتخب، تقویت همبستگی و دعوت آشکار به نیکی. لذا می توان از ظرفیت این عمل عبادی و با تکیه بر موارد پیش گفته، جهت دست یابی به یک جامعه سیاسی مطلوب بهره برد.

جامعه پذیری, جامعه سیاسی, حقوق عمومی, نماز جماعت, نظم اجتماعی