محمد ترکاشوند مرادآبادی - Faculty of Social Sciences, Yazd University, Yazd, Iran
واحد سروش - Faculty of Social Sciences, Yazd University, Yazd, Iran
زهرا ترکاشوند - School of Paramedicine, Iran University of Medical Sciences, Tehran

مقدمه: در طی گذار اپیدمیولوژیک و افزایش بیماری های مزمن، یکی از علل اصلی مرگ سرطان است. سرطان عامل سوم مرگ در ایران است. هدف مطالعه حاضر شناخت وضعیت و روند مرگ ناشی از سرطان و مقایسه آن در بین گروه های سن و جنسیتی در ایران در ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۷ است. مواد و روش کار: این مطالعه به تحلیل داده مرگ ناشی از سرطان در پایگاه داده سازمان ثبت احوال ایران پرداخته است. در این پایگاه تعداد ۲۷۸۳۰۱ مرگ سرطان برای سال های ۱۳۹۰-۱۳۹۷ ثبت شده است. شاخص میزان مرگ، به عنوان یک شاخص استاندارد در مقایسه استفاده شده و میزان مرگ ناشی از سرطان به تفکیک سن و جنسیت در هر سال محاسبه شد. یافته ها: نتایج مطالعه نشان از این است که مرگ بر حسب علت سرطان در کشور افزایش یافته است. میزان مرگ سرطان (در ۱۰۰ هزار) از ۳۸ نفر در سال ۱۳۹۰ به ۴۷ نفر در سال ۱۳۹۷ افزایش یافته است. میزان مرگ و افزایش آن در بین مردان بالاتر از زنان است. در طی گروه های سنی، بغیر از سنین بارداری، میزان مرگ در مردان بالاتر از زنان است. میانگین سن مرگ ناشی از سرطان برای مردان ۶۰ و برای زنان ۵۶ سال است. بر اساس شاخص سال های عمر از دست رفته، مرگ زودرس ناشی از سرطان در سال ۱۳۹۰ و ۱۳۹۵ به ترتیب در حدود ۴۲۰ و ۵۳۰ هزار نفرسال عمر از کشور گرفته است. این افزایش عمدتا ناشی از افزایش سرطان در سنین بزرگسالی و سالمندی به ویژه برای مردان است. نتیجه گیری: سرطان به عنوان نتیجه گذار اپیدمیولوژیک در کشور افزایش یافته است و بهترین راه کنترل این بیماری پیشگیری از ابتلا به آن است. تجربه سایر کشورها حاکی از آن است که از طریق پیشگیری و سبک زندگی سلامت محور میتوان روند سرطان را کاهشی نمود. در جوامع پس از گذار اپیدمیولوژیک نیاز است در ارتقای سلامت صرفا به درمان اتکا نکرده و به نقش فرهنگ سازی و سیاست گذاری اجتماعی نیز تاکید نمود.

Demographic Transition, Death, Cancer, Years of Life Lost, YLL, Iran., گذار اپیدمیولوژیک, مرگ, سرطان, سال های عمر از دست رفته, ایران