تبارشناسی تعارضات بدوی در قرآن از منظر روایات تفسیری شیعه

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: دوفصلنامه شیعه پژوهی، دوره: 6، شماره: 18
  • کد COI اختصاصی: JR_SHIA-6-18_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 333
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

امید قربانخانی

دانش آموخته دکتری تفسیر تطبیقی دانشگاه قم، قم، ایران.

فاطمه ژیان

استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه حضرت معصومه (س)، قم.

چکیده

عموم مسلمانان معتقدند قرآن کریم عاری از هر گونه اختلاف و ناسازگاری درونی است. با این حال، کلام الاهی مشتمل بر آیات به ظاهر متعارضی است که فهم و تفسیر آنها همواره در طول تاریخ محل بحث و نظر بوده است. علی رغم آثار ارزشمندی که عالمان اسلامی در این زمینه نگاشته اند، هیچ گاه تعارضات بدوی در قرآن بر اساس روایات معصومان b تبارشناسی و ریشه یابی نشده است. از این رو پژوهش حاضر با هدف کشف اسباب اختلاف در قرآن، با رویکردی توصیفی تحلیلی روایات تفسیری را بررسی کرده و به این نتیجه دست یافته است که تعارضات بدوی در قرآن در اموری چون اختلاف معنای حقیقی و غیرحقیقی، اختلاف معانی در مشترک لفظی، اختلاف مصادیق در مشترک معنوی، اختلاف مراحل در یک واقعه، اختلاف اسلوب های بیانی، اختلاف متعلقات در افعال، اختلاف در زاویه دید و اختلاف اعتبارات در اسنادها ریشه دارد. همچنین، بازگشت بسیاری از تبیین های قرآن پژوهان در رفع تعارض آیات به اسباب مذکور، نشان از جامعیت نسبی و اعتبار کارکردی آنها دارد.

کلیدواژه ها

آیات متعارض, تناقض در قرآن, اسباب اختلاف, ناسازگاری درونی, روایات تفسیری

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.