دیوید ری گریفین
محمد حقانی فضل - عضو گروه پژوهشی ادیان پژوهشکده ادیان و مذاهب، دانشگاه ادیان و مذاهب قم

مسئله شر همواره ذهن معتقدان به خدای شخص وار را به خود درگیر کرده و تاکنون تئودیسه های متعددی برای توجیه وجود شر در عالم مطرح شده است؛ اما نویسنده معتقد است تئودیسه های موجود در رسیدن به هدف خویش ناکام اند؛ از این رو می کوشد بر اساس خداباوری پویشی، تئودیسه ای جدید مطرح کند. او ابتدا به سراغ داستان آفرینش و آموزه خلق از عدم می رود؛ آموزه ای از که از نظر او، باعث پیدایش این دیدگاه است که خدا بر همه چیز تسلط کامل دارد و منشا شرور نیز خود خدا است. اما او نشان می دهد اعتقاد به خلق از عدم در نزاع های الاهیاتی صدر مسیحیت ریشه دارد و پیش از آن، بسیاری از الاهی دانان به نظریه ای دیگر باور داشتند: خلق از آشوب. در گام بعد، نویسنده تئودیسه های مبتنی بر خداباوری سنتی را مرور می کند و با یادآوری کاستی های آنها نشان می دهد خداباوری سنتی مشکلی حل ناشدنی با شرور دارد که ناشی از پذیرش آموزه خلق از عدم است. او در نیمه پایانی مقاله، دیدگاه پویشی درباره قدرت الاهی و خلقت جهان را تبیین و استلزامات این نظریه را بیان می کند.

مسئله شر, تئودیسه, الاهیات پویشی, قدرت الاهی, خلق از عدم, خلق از آشوب