تبیین و تحلیل دیدگاه محمدکاظم هزارجریبی درباره عرفان و فلسفه

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: دوفصلنامه هفت آسمان، دوره: 22، شماره: 78
  • کد COI اختصاصی: JR_HAFT-22-78_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 189
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

علی قنبریان

دانش آموخته دکتری مدرسی معارف اسلامی، دانشگاه تهران.

علیرضا لیاقتی

کارشناسی ارشد کلام اسلامی، گرایش امامت، بنیاد فرهنگی امامت، قم.

چکیده

محمدکاظم بن محمدشفیع هزارجریبی (متوفای ۱۲۳۶ق) از دانشمندان شیعی در اواخر دوره زند و اوایل دوره قاجار است. وی آثار بسیاری در علوم دینی به ویژه علم کلام نگارش کرده است. بیشتر آثار هزارجریبی تصحیح و احیا نشده و منظومه فکری ایشان تبیین نگردیده است. هزارجریبی با فلاسفه و عرفا به شدت مخالفت می کند و در نقد آن ها گاهی از اعتدال خارج شده و به افراط می گراید. وی عرفا و فلاسفه را گمراه دانسته و خطر آن ها را بر دین عظیم می شمارد. در آثارش گاهی شخصیت هایی از آن ها را (مانند ابن سینا و ابن عربی) نام برده و نقد و لعن می کند. گاهی حکایت هایی از آن ها را که در برخی تذکره ها آمده، نقد می کند و برخی از مواقع نیز نظریات آن ها را در مباحثی مانند وحدت وجود، انسان کامل، و چینش نظام هستی رد می کند. هزارجریبی دستاوردهای فلاسفه را قبول نداشته و برای رسیدن به حقیقت، قرآن و روایات را کافی می داند. در نوشتار حاضر نظریات هزارجریبی با ارائه شواهد و نمونه، از آثار خطی و چاپی، تبیین، تحلیل و نقد شده است. شیوه گردآوری اطلاعات کتابخانه ای است.

کلیدواژه ها

عرفان, فلسفه, تصوف, محمدکاظم هزارجریبی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.