شناسایی و تحلیل فضایی وضعیت پراکنش اماکن مذهبی با استفاده از GIS (مورد مطالعه: شهر اهواز)

بناهای مذهبی همواره یکی از اساسی ترین عناصر بافت، ساخت و شکل شهرها بوده و هستند. پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی- تحلیلی، در راستای شناسایی و تحلیل فضایی وضعیت پراکنش اماکن مذهبی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی در شهر اهواز انجام شد. شاخص های مورد مطالعه شامل «وضعیت دسترسی به شبکه راه های ارتباطی»، «تراکم جمعیت»، «میزان سازگاری انواع کاربری های همجوار» و «موقعیت مکانی اماکن مذهبی» بوده اند. جامعه آماری پژوهش مجموعه اماکن مذهبی شهر اهواز (۳۹۱ موقعیت مذهبی) بوده است. داده های مورد نیاز پژوهش با مراجعه به سازمان اوقاف و امور خیریه خوزستان و بخش دیگر با بررسی های میدانی و موقعیت یابی اماکن مذهبی در گستره شهر با استفاده از ابزار GPS و بخشی دیگر با استفاده از تفسیر عکس های هوایی شهر اهواز و تصاویر ماهواره ای موجود در گوگل ارث گردآوری شد. برای دست یابی به هدف مذکور و تجزیه و تحلیل اطلاعات بدست آمده، از تحلیل های آمار فضایی در نرم افزار آرک جی آی اس استفاده شد. نتایج کلی حاصل از پژوهش نشان داد که بیشترین تمرکز اماکن مذهبی در بخش های مرکزی و غربی بوده و هر چه به حواشی شهر و به بخش های شمالی و شرقی نزدیک می شویم تراکم کمتر می شود. بالاترین سطح برخورداری محلات شهری از اماکن مذهبی مربوط به محلات سی متری، با شیخ، صابئین مندائی، باغ معین، ملاشیه، خشایار و شلنگ آباد و کمترین سطح برخورداری مربوط به محلات شهرک پیام، گلدشت، گلبهار، کوی مندلی، کانتکس، کوی جهاد، کوی ایثار، ال طاهر بوده و همچنین محلاتی مانند زردشت، پدافند هوایی، کوی معلمین، منازل مخابرات، نظام مهندسی، علی آباد، کوی سیلوف منازل شهرداری، کوی الهیه و غیره، فاقد اماکن مذهبی بوده و سطح برخورداری به صفر می رسد.

کلیدواژه ها:

شهرهای اسلامی ، اماکن مذهبی ، تحلیل فضایی ، سیستم اطلاعات جغرافیایی ، شهر اهواز