بررسی اکولوژیک تالاب آق گل در استان همدان

تالاب آق گل در فلاتی مرتفع بین استانهای همدان و مرکزی قرار دارد. این تالاب در گودترین قسمت از دشتهای سیلابی واقع شده که بوسیله ارتفاعات اطراف به ویژه زرد کوه و کوه کت احاطه گردیده است. با تو جه به قرارگیری تالاب در پست ترین نقطه از حوزه آبریز و پایین ترین بخش از مخروط های افکنه، طی هزاران سال مواد ریزدانه و غیر قابل نفوذ در بستر آن تجمع یافته است، بنابراین مکان طبیعی مناسبی برای تجمع آبهای سطحی جاری پدید آمده است. در گذشته های دور حجم عظیمی از جریانهای سطحی و سیلابها به ویژه از رودخانه قره چای به این دریاچه گسیل می شده است و در نتیجه پهنه ای از آب توام با مجموعه ای پر تنوع از انواع گیاهان آبزی و نیمه آبزی، پرندگان و سایر زیستمندان تالابی مربوط به سرزمینهای میانه غربی کشور در این منطقه پدید آمده است. به تدریج و با افزایش جمعیت های انسانی ساکن در حاشیه تالاب، تغییر کاربری اراضی و استفاده هر چه بیشتر از منابع آب در بالا دست، مساحت این تالاب کاهش یافته و مدت زمان خشکی در آن طولانی تر شده است. به طوری که طی دهه های اخیر این تالاب به دریاچه ای فصلی تبدیل گردیده که در اغلب سالها در اواخر تابستان با کم آبی مواجه می گردد . لذ ا پوشش گیاهی تالاب نیز به صورت گیاهان نیزاری و حاشیه ای که قابلیت تحمل فصل خشک را دارند تغییر یافته است. عمده ترین گیاهان تالابی در بستر این تالاب شامل 2 گونه چمن شور ساحلیAeluropus littoralis و نوع خاصی از جگن Carex stenophylla) است. وجود جمعیتهای قابل توجه پرندگان مهاجر آبزی در فصل تولید مثل و زمستان گذرانی، پستانداران متنوع، خزندگان و 4 گونه ماهی دراین تالاب، وجود این اکوسیستم ارزشمند را در منطقه از لحاظ زیستی صد چندان نم وده است . دراین تحقیق شرایط زیستی تالاب آق گل از دیدگاه اکولوژیک مورد مطالعه قرار گرفته است و عوامل تهدید کننده آن شناسایی و بررسی گردیده است