بررسی معماری عصر شیخ خیت میراث جهانی شیخ صفی الدین اردبیلی در پرتو کاوش های باستان شیاسی
- سال انتشار: 1399
- محل انتشار: اولین همایش ملی عمران، معماری و شهرسازی (شهر از گذشته تا آینده)
- کد COI اختصاصی: CADU01_010
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 439
نویسندگان
دکتری باستان شناسی، اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اردبیل
استاد گروه باستان شناسی، دانشگاه تربیت مدرس
پژوهشگر هنر و موزه، اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اردبیل
دانشجوی دکتری باستان شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی
چکیده
دفن شخصیت های برجسته دینی در مراکز مهم فرهنگی و برپایی بقاع و زیارتگاه های متعدد سرآغاز نوین در توسعه و رونق بسیاری از شهرهای مذهبی قلمداد می شود. شهر اردبیل با وجود زاویه شیخ صفی الدین اردبیلی معروف به دارالارشاد اردبیل، در سیر تحول تاریخ معماری و شهرسازی نیز از این قاعده کلی مستثنی نیست. خلاء مطالعات روشمند معماری و باستان شناسی درباره مجموع شیخ صفی الدین اردبیلی، به عنوان یکی از شهرهای کوچک خدا، سبب شده که بیش تر تحولات معماری و عظمت دارالارشاد اردبیل به شهریاران صفوی منتسب شود. اما بررسی تاریخ معماری زاویه و بقعه اردبیل و شهرسازی این میراث جهانی در دوره پیش صفوی یا شیخوخیت (۹۰۷-۷۰۰ ق) بر شکوه طرح های معماری آن قبل از تبدیل شدن به یکی از دو سه زیارتگاه مهم شیعیان در دوره صفوی دلالت دارد. در پژوهش حاضر سعی شده، به این پرسش که، بزرگترین و بیشترین امور عمرانی و تحول معماری تشکیلات مذهبی شیخ صفی الدین اردبیلی در گذر زمان به کدام دوره تاریخی تعلق دارد، با راهبرد اسنادی و تحقیقات باستان شناسی پاسخ داده شده است. یافته های پژوهش؛ حجم فضاهای طراحی و بناهای زاویه شیخ صفی الدین اردبیلی، که نقطه عصف تاریخ شهر اردبیل و سراغازتوسعه و رونق حیات اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی این شهر است، در عصر شیخوخیت بیشتر از دوره دویست و بیست ساله شهریاران صفوی یعنی دوره دوم معماری است. نتیجه بررسی نشان داد در دوره شیخوخیت، عوامل مختلف؛ موقعیت خاص جغرافیایی اردبیل به عنوان مشارع اسلام و مرکزیت ارشادی آن، وقف و موقوفات هنگفت و درآمد حاصل از اجاره اراضی، عفو و بخشش های مالیاتی، تولیت مناسب زاویه و اهتمام شیوخ و شهریاران صفوی به امور مستمندان و بنیاد تشکیلات خیرخواهانه در توسعه معماری این مجموعه و رونق شهرسازی اردبیل و عمران آن نقش مهم ایفا نمود.کلیدواژه ها
صفویان، زاویه و بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی، عصر شیخو خیت، بازنگری باستان شناسی و معماریمقالات مرتبط جدید
- بررسی عملکرد لرزه ای سازه های بتنی در مقابل حوادث طبیعی همچون زلزله
- بررسی جایگاه هوش مصنوعی در موفقیت مهندسی عمران
- نقش و جایگاه عمران و شهرسازی در ایجاد و توسعه گردشگری شهرهای شمالی
- واکاوی ویژگی های محیط های معماری و شهرسازی در دوران همه گیری ویروس کرونا
- بررسی ویژگی های شهر دوستدارکودک از منظر طراحی فضاهای شهری
اطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.