کلام الاهی از منظر ابوالحسن اشعری و محمدحسین طباطبایی

کلام الاهی یکی از مسائل مهم، درازدامن و بحث برانگیز در میان مذاهب اسلامی است. اندیشمندان مسلمان تفاسیر مختلفی از این مفهوم و کیفیت اتصاف خدا به کلام مطرح کرده اند. این پژوهش به صورت تطبیقی آرای ابوالحسن اشعری و محمدحسین طباطبایی درباره کلام الاهی را بررسی می کند. هر دو شخصیت خدا را متکلم می دانند، ولی هر یک تفسیر متفاوتی از کلام الاهی دارند. ابوالحسن اشعری کلام الاهی را از مقوله کلام نفسانی می داند و آن را کلام ذاتی خدا و وصفی قدیم معرفی می کند. طباطبایی مفهومی متفاوت و موسع از «کلام» مطرح می کند و آن را به تمام اموری که کاشف مقاصد الاهی باشد توسعه می دهد. کلام الاهی از منظر طباطبایی دارای مراتب و مصادیق بسیار است. بر این اساس تمام آفرینش، که با کلمه وجودی «کن» پدید آمد، کلام خداوندی است و نزول وحی بر پیامبران، مرتبه و مصداق دیگری از کلام است.

کلیدواژه ها:

کلام الاهی ، ابوالحسن اشعری ، محمدحسین طباطبایی ، حقیقت کلام ، کلام نفسانی