بررسی تطبیقی توقیفیت اسماء و صفات الاهی

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 208

فایل این مقاله در 26 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_MAZHB-7-14_013

تاریخ نمایه سازی: 4 مرداد 1400

چکیده مقاله:

از مسائلی که درباره اسماء و صفات الاهی میان صاحب نظران مطرح می شود این است که آیا اسماء و صفات توقیفی هستند یا نه؛ یعنی آیا ما می توانیم هر اسم و صفتی را به خدا نسبت دهیم یا اینکه فقط مجازیم اسماء و صفاتی را نسبت دهیم که در نصوص دینی آمده است. در این مسئله چهار قول مطرح است: ۱. توقیفی بودن اسماء و صفات که اکثر اشاعره، و در میان امامیه شیخ مفید و همچنین اباضیه و ماتریدیان به آن معتقدند؛ ۲. توقیفی نبودن اسماء و صفات که اکثر امامیه و معتزله و اکثر قریب به اتفاق فلاسفه و عرفا این قول را پذیرفته اند؛ ۳. توقیفی بودن اسماء و توقیفی نبودن صفات که از میان اشاعره برخی مانند غزالی و فخر رازی و از میان امامیه حلی و میرداماد به آن معتقدند. همچنین، از سخنان ماتریدی نیز این سخن را می توان برداشت کرد؛ ۴. قائلان به توقف که جوینی از اشاعره قائل به توقف است. در اصطلاح فلاسفه و عرفا، مراد از «اسم» همان حقایق خارجی است که از آنها به «اسم تکوینی» تعبیر می شود و مراد از «توقیفیت» این است که هیچ حقیقتی از موطن و مرتبه خود تجاوز نمی کند. این تحقیق به روش توصیفی تحلیلی به نتایج فوق دست یافته است.

کلیدواژه ها:

توقیفیت ، اسماء و صفات الاهی ، مذاهب کلامی ، عرفان ، فلاسفه

نویسندگان

رحمن بوالحسنی

دانشجوی دکتری تصوف و عرفان اسلامی، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران

علی فضلی

استادیار گروه عرفان، پژوهشکده حکمت و دین پژوهی، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، قم، ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم ...
  • ابن ترکه، صائن الدین علی ابن محمد (۱۳۶۰). تمهید القواعد، ...
  • ابن عربی، محیی الدین (بی تا). الفتوحات المکیه، بیروت: دار ...
  • ابن عربی، محیی الدین (۱۴۲۲). تفسیر ابن عربی، تحقیق: مصطفی ...
  • ابن فورک، محمد (۱۹۸۶). مجرد مقالات الشیخ ابی الحسن الاشعری، ...
  • اشعری، علی (۱۴۰۰/۱۹۸۰). مقالات الاسلامیین، به کوشش هلموت ریتر، ویسبادن، ...
  • ایجی، میر سید شریف (۱۳۲۵). شرح المواقف، قم: الشریف الرضی، ...
  • بغدادی، عبد القاهر (۱۹۷۷). الفرق بین الفرق، ترجمه: محمدجواد مشکور، ...
  • تفتازانی، سعد الدین (۱۴۰۹). شرح المقاصد، قم: الشریف الرضی، الطبعه ...
  • تهاوی، محمد اعلی بن علی (بی تا). کشاف اصطلاحات الفنون، ...
  • جندی، مویدالدین (۱۳۶۲). نفخه الروح و تحفه الفتوح، تهران: مولا، ...
  • حربی، احمد (۱۴۲۱). الماتریدیه: دراسه و تقویما، ریاض: دار الصمیمی ...
  • حسن زاده آملی، حسن (۱۳۷۶). کلمه علیا در توقیفیت اسماء، ...
  • حسینی طباطبایی، رفیع الدین محمد بن حیدر (۱۳۹۰). شجره ...
  • حلی، حسن بن یوسف (بی تا). کشف المراد فی شرح ...
  • راغب اصفهانی، حسین بن محمد (بی تا). المفردات فی غریب ...
  • سبزواری، ملاهادی (بی تا). شرح الاسماء الحسنی، قم: مکتب بصیرتی ...
  • سلفی، شمس (۱۹۹۸). الماتریدیه و موقفهم من توحید الاسماء والصفات، ...
  • شعرانی، ابوالحسن (۱۳۷۶). شرح فارسی تجرید الاعتقاد، تهران: کتاب فروشی ...
  • شهرستانی، ابوالفتح محمد (۱۳۹۴). الملل والنحل، به کوشش: آلفرد گیوم، ...
  • شیرازی، شاه داعی (۱۳۷۷). نسایم گلشن: شرح گلشن راز، تهران: ...
  • صدر الدین شیرازی، محمد بن ابراهیم (۱۳۶۰). شواهد الربوبیه فی ...
  • صدر الدین شیرازی، محمد بن ابراهیم (۱۹۸۱). الحکمه المتعالیه فی ...
  • طباطبایی، سید محمدحسین (۱۳۶۵). الرسائل التوحیدیه، قم: بی نا ...
  • طباطبایی، سید محمدحسین (بی تا). المیزان فی تفسیر القرآن، بی ...
  • طعیمه، صابر (بی تا). الاباضیه: العقیده و مذهبنا، بیروت: دار ...
  • غزالی، محمد (۱۹۸۶). المقصد الاسنی، تحقیق: فضله شحاده، بیروت: دار ...
  • فارابی، ابو نصر محمد (بی تا). اندیشه های اهل مدینه ...
  • فخر الدین رازی، محمد بن عمر (۱۳۹۶/۱۹۷۶ الف). شرح اسماء ...
  • فخر الدین رازی، محمد بن عمر (۱۳۹۶/۱۹۷۶ ب). لوامع البینات: ...
  • فواد، عبد الفتاح احمد (بی تا). الفرق الاسلامیه و اصولها ...
  • قمی، قاضی سعید (۱۴۱۵). شرح توحید الصدوق، صححه و علق ...
  • قیصری، داود (۱۳۷۵). شرح فصوص الحکم (القیصری)، تهران: علمی و ...
  • الله بداشتی، علی (۱۳۹۲). توحید و صفات الاهی، قم: دانشگاه ...
  • ماتریدی، محمد (بی تا). کتاب التوحید، تحقیق: فتح الله خلیف، ...
  • محقق، محمد باقر (بی تا). اسماء و صفات الاهی در ...
  • مصطفوی، حسن (۱۳۶۸). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران: وزارت ...
  • میرداماد (بی تا). القبسات، تهران: دانشگاه تهران ...
  • نصیری، علی اکبر (۱۳۸۴). «تطبیق آرا و نظریات صدرالمتالهین و ...
  • نمایش کامل مراجع