قاسم عزیزی - گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران
محمود داوودی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان

مطالعه آب وهوای دیرینه می تواند به ابهامات فراوان درباره تغییرات اقلیمی گذشته پاسخ دهد و راهنمای تغییر اقلیم آینده باشد؛ موضوعی که هرچند در ایران کمتر بدان توجه شده، در دنیا محققان فراوانی را مشغول کرده است. هدف این پژوهش واکاوی تغییرات اقلیمی هولوسن در ایران بود. ازین رو، ابتدا منابع مختلف داخلی و خارجی مرتبط با آب وهوای کواترنری پیشین بررسی و تغییرات اقلیمی عمده این دوره در دنیا شناسایی شد. سپس، با تغییرات اقلیمی همین دوره در ایران مورد مقایسه قرار گرفت. برای راستی آزمایی نتایج مطالعات مروری از یک نمونه موردی کمک گرفته شد.نتایج نشان داد بین دوره های سرد/ گرم بازسازی شده در مطالعات مرتبط با آب وهوای دیرینه کره زمین در دیگر کشورها، به ویژه منطقه اروپا و آب وهوای دیرینه ایران ارتباط خوبی وجود دارد. فاصله زمانی بازسازی شده این دوره ها در ایران با شمال اروپا و امریکا تفاوت زمانی تقریبا ۲۰۰ تا ۳۰۰ ساله را نشان می دهد. این دوره ها با تاخیر در ایران آغاز شده اند. همچنین وجود دوره های سرد/ خشک و گرم/ مرطوب در اقلیم گذشته ایران قابل مشاهده است. در همه دوره های گرم مقدار شاخص رطوبتی تعداد گرده های درختی به غیردرختی نسبت به دوره های سرد بیشتر بوده است. به نظر می رسد ایران در دوره های گرم نسبت به دوره های سرد مرطوب تر بوده است.

Climate change, Holocene, Magnetism susceptibility, AP/NAP index., تغییرات اقلیمی, پذیرفتاری مغناطیس, شاخص AP/NAP, هولوسن