تحلیلی بر سازمان فضایی کاروانسراهای دشت نمونه موردی کاروانسرای قلی

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: همایش ملی کاروانسراهای ایران: گذشته،حال، آینده
  • کد COI اختصاصی: IRCRVSR01_014
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 440
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

وحیده رضائیان

کارشناس ارشد مهندسی معماری، دانشکده معماری، دانشگاه اشراق، بجنورد، ایران

چکیده

کاروانسراها از جمله یادگارهای پر ارزش ایران از روزگاران کهن می باشد که به دلایل نظامی،اقتصادی و مذهبی در کنار راه های تاریخی شکل گرفته اند. ماکسیم سیرو کاروانسراهای ایران را ازلحاظ موقعیت قرارگیری به دو دسته دشت و کوهستانی تقسیم کرده است. کاروانسراهای دشت بهدلیل ابعاد و فرم فضایی دارای تنوع بسیاری میباشد و سازمان فضایی اینگونه در طول ادوارمختلف دچار تغییر و تحول های بسیاری شده است. لذا در این پژوهش برای استخراج سیر تحولسازمان فضایی نمونه های اولیه کاروانسرا و آثار شاخص در دوره حکومتی مختلف انتخاب و موردتجریه و تحلیل قرار گرفته و در نمونه موردی کاروانسرای قلی مورد تدقیق قرار گیرد. روش تحقیقدر این مقاله از نظر هدف، بنیادی و از نظر روش، توصیفی- تحلیلی است و در تحلیل داده ها از روشقیاسی بهره گرفته شده است. براساس نتایج این پژوهش مشخص شد در سازماندهی فضاییکاروانسراها اصولی ثابت وجود دارد که تحول و خلاقیت در آنها با نشستن عناصر کالبدی در کنارهم ایجاد شده است. اصول ثابت حاکم: ۱- آرایش مرکزی، دورنگرایی و حیاط مرکزی ۲- الگوی چهار ایوانه ۳- سلسله مراتب ۴- تقارن می باشند. عناصر کالبدی سازمان فضایی کاروانسراها دشت شامل: ۱- دروازه ورودی ۲- هشتی ورودی ۳- ایوان ۴- حیاط مرکزی ۵- بخش های اقامتی ۶-اصطبل ها ۷- ارتباط بخش های اقامتی و حیاط مرکزی ۸- ارتباط اصطبل با حیاط مرکزی ۹-استحکامات دفاعی ۱۰- فضاهای جانبی (بخش مذهبی، بازار، آب انبار، حمام، سرویس بهداشتی) می باشند.

کلیدواژه ها

راه های خراسان، کاروانسرای دشت، کروانسرای قلی، سازمان فضایی

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.