مجید علی اکبری - دانشجوی ارشد مدیریت آموزشی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی ، دانشگاه بیرجند، بیرجند، خراسان جنوبی
هادی پورشافعی - دانشیار گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی،دانشگاه بیرجند،بیرجند،خراسان جنوبی

هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی وضعیت برنامه ریزی درسی در نظام آموزش ابتدایی ایران بود. نوع پژوهش، توصیفی- پیمایشی و جامعه پژوهش شامل استادان مجرب برنامه ریزی درسی با تمرکز برحوزه آموزش و پرورش ابتدایی ایران بوده است. چون نمونه این پژوهش مستلزم مشارکت داوطلبانه صاحب نظران در فرایند گردآوری داده ها بود، لذا از میان جامعه پژوهش، ۳۵ نفر از متخصصان، براساس روش نمونه گیری هدفمند دعوت به مشارکت شدند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش، پرسشنامه بررسی ماهیت برنامه درسی (α=۰.۸۱) بر اساس تکنیک دلفی بود. این پرسشنامه امکان بررسی وضعیت برنامه ریزی درسی را در ۱۰ شاخص و معیارهای مربوط به آن فراهم می ساخت. برای تجزیه داده ها ازشاخص گرایش مرکزی میانگین و برای تحلیل استنباطی داده ها از تحلیل واریانس یکطرفه و آزمون تعقیبی توکی بهره گیری شد. در مجموع نتایج پژوهش نشان داد که دربرنامه ریزی درسی دوره ابتدایی ایران، مفهوم محصول، مبانی دینی، الگوی مبتنی بر سیاست عمومی و حکومتمدارانه، ذینفعان متشکل از نهادها و مراجع رسمی، الگوی طراحی برنامه درسی دیسیپلین- محوری، عنصر محتوا،کتاب درسی، نقش آموزشی معلم،الگوی ارزشیابی هدف- محور و پارادایم سنتی نسبت به برنامه درسی، به طور معناداری برسایر اشکال این مولفه ها غلبه دارند. این موارد هرچندگویای وجود یک برنامه درسی نسبتامتوازن و منسجم در سیستم آموزش و پرورش ابتدایی ایران است، لیکن این توازن را نمی توان معادل با کارآیی دانست.

برنامه ریزی درسی، آموزش ابتدایی، سیستم آموزش و پرورش ابتدایی